بیماری خون به معنای هر مشکلی است که خون را از انجام وظایف خود باز دارد. انواع بیماری خون شامل مشکلات گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید، رگ‌های خونی، پلاکت‌ها، مغز استخوان، طحال، غدد لنفاوی و پروتئین‌های دخیل در خون‌ریزی و لخته‌شدن می‌شود. در این مقاله اطلاعاتی را که درباره انواع بیماری خونی نیاز دارید، در اختیار شما قرار می‌دهیم.
انواع بیماری خونی
انواع بیماری خون به‌شکل‌های مختلفی طبقه‌بندی می‌شوند. ما در اینجا انواع این بیماری‌ها را بر اساس جزئی از خون که تحت تاثیر قرار می‌گیرد، بررسی می‌کنیم.
بیماری های خونی پلاکت
بیماری‌های خونی‌ای که پلاکت‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهند، شامل موارد زیر هستند:
- ترومبوسیتمی: تعداد زیاد پلاکت در گردش
- ترومبوسیتوپنی: تعداد کم پلاکت در گردش
- اختلالات عملکرد پلاکت: پلاکت‌ها به‌اندازه کافی در خون وجود دارند اما عملکرد آن‌ها ناصحیح است.
بیماری های مربوط به پلاسما
پلاسما بخش شفاف خون است که در آن سلول خونی وجود ندارد، اما پروئین‌ها و عوامل انعقاد بسیاری در آن وجود دارند. بیماری‌های مربوط به پلاسمای خون شامل موارد زیر هستند:
- سندرم مولتیپل میلوم
- ماکروگلوبولینمی والدنستروم
- پلی نوروپاتی، ارگانومگالی، اندوکرینوپاتی، گاموپاتی مونوکلونال و تغییرات پوستی
- آمیلوئیدوز (آمیلوئیدوز زنجیره سبک ایمونوگلوبولین)
مطاللعه بیشتر: آشنایی با دسته بندی انواع بیماری ها
بیماری های مربوط به گلبول های سفید
انواع بیماری خونی که علت آن‌ها تغییرات ساختار و یا تعداد گلبول‌های سفید است، بسیار متنوع و شایع هستند. ما در اینجا برخی از این بیماری‌ها را ذکر می‌کنیم:
- لنفوسیتوپنی
- نوتروپنی
- عفونت
- لکوسیتوز
- میلوفیبروز
- روماتیسم مفصلی
- مشکلات خود ایمنی
- سرطان مغز استخوان
- لنفوم
- آلرژی
- آسم
- ائوزینوفیلی
- سرطان خون
- مونوسیتوز
بیماری های مربوط به گلبول قرمز
انواع بیماری خونی که به دلیل نقش در تولید و یا ساختار گلبول‌های قرمز ایجاد می‌شنود، شامل موارد زیر هستند:
- کم‌خونی داسی‌شکل: نوعی بیماری که در آن به دلیل جهش ژنتیکی، ساختار گلبول‌های قرمز تغییر کرده و به‌شکل داس در می‌آیند.
- کم‌خونی آهن: این نوع از انواع بیماری خونی، میکروسیتیک است؛ یعنی اندازه گلبول‌ها در آن کاهش می‌یابد. کم‌خونی آهن با مکمل‌یاری آهن برطرف می‌شود.
- کم‌خونی همولیتیک
- تالاسمی
- کم‌خونی نورموسیتیک
- کم‌خونی آپلاستیک
- کم‌خونی فانکونی
- پلی سیتمی
- سرطان
- اریتروسیتوز
- خون‌ریزی
- هموفیلی
- مالاریا
با انجام آزمایش در منزل با تیم خبره و حرفه‌ای فرین، در وقت خود صرفه جویی کنید!!
انواع بیماری های عفونی خونی
بیماری‌های عفونی خون در اثر ورود عوامل بیماری‌زا به خون ایجاد می‌شوند.
پاتوژن‌های خونی شامل چهار دسته ویروس‌ها، باکتری‌ها، قارچ‌ها و انگل‌ها هستند که در خون حمل شده و باعث عفونت خون می‌شوند.
پاتوژن‌های مختلفی که می‌توانند سبب بیماری عفونی خون شوند شامل مالاریا، سیفلیس، و بروسلوز، ویروس هپاتیت بی (HBV)، هپاتیت سی ((HCV و ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) هستند.
برخی از بیماری‌های عفونی خون شامل موارد زیر هستند:
- سپسیس: در این شرایط سیستم ایمنی به عفونت موجود در خون بیش از حد واکنش داده و شروع به خراب‌کردن اندام‌های بدن می‌کند.
- MRSA: عفونت استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین (MRSA) توسط نوعی باکتری استاف ایجاد می‌شود. این عفونت در برابر بسیاری از آنتی‌بیوتیک‌ها مقاوم است.
- تب دنگی (Dengue Fever): تب دنگی یک بیماری استوایی است که عامل آن ویروس دنگی است که توسط پشه‌ها منتقل می‌شود. تب بالا، سردرد، استفراغ، دردهای عضلانی و مفاصل، و خارش پوست و بثورات پوستی برخی از علائم آن است.
- ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV)
- هپاتیت ای، بی و سی
علائم بیماری های خونی
اختلالات خونی می‌تواند علائم متفاوتی را در هر نقطه از بدن ایجاد کند. برخی از علائم رایج عبارتند از:
- خستگی
- ضعف
- تنگی نفس
- تب
- عفونت
- خون‌ریزی
- کبودی
- لخته‌شدن خون
- تورم غدد لنفاوی
نوع علائم بستگی به این دارد که نوع اختلال خونی چیست و کدام قسمت از خون دچار مشکل شده است. با توجه به اینکه بسیاری از بیماری‌های دیگر می‌توانند علائم فوق را ایجاد کنند، برای تشخیص انواع بیماری خون باید به پزشک متخصص هماتولوژی مراجعه کنید.
تشخیص بیماری های خونی
اولین قدم در تشخیص انواع بیماری خونی، انجام آزمایش خون کامل است. در این آزمایش، کیفیت و کمیت اجزای خون بررسی می‌شوند و اگر اختلالی در هر کدام از آن‌ها وجود داشته باشد مشخص می‌گردد.
آزمایش گلبول قرمز
گلبول‌های قرمز خون، اکسیژن را از ریه‌ها به بافت‌های بدن منتقل کرده و دی اکسید کربن را برای دفع به ریه برمی‌گردانند. آزمایش گلبول قرمز شامل موارد زیر است:
- آزمایش هموگلوبین: هموگلوبین جزء اصلی گلبول‌های قرمز است. سنجش هموگلوبین اغلب برای تشخیص آزمایش کم‌خونی استفاده می شود.
- هماتوکریت: این آزمایش درصد گلبول‌های قرمز خون را اندازه‌گیری می‌کند که در انواع بیماری خون تغییر می‌کند.
- تعداد رتیکولوسیت‌ها: رتیکولوسیت‌ها گلبول‌های قرمز نابالغ هستند. این آزمایش بررسی می‌کند که آیا مغز استخوان به‌اندازه کافی گلبول‌های قرمز سالم تولید می‌کند یا خیر.
انجام آزمایش بارداری به صورت تخصصی و حرفه‌ای در آزمایشگاه فرین با جدیدترین تکنولوژی‌ها و تجهیزات آزمایشگاهی
آزمایش گلبول های سفید
گلبول‌های سفید حدود یک درصد از خون را تشکیل می‌دهند و انواع مختلفی دارند. آن‌ها از بدن در برابر عفونت محافظت می‌کنند. سطوح غیرطبیعی گلبول‌های سفید ممکن است نشانه‌ای از انواع بیماری خونی باشد. به‌عنوان مثال، بالا‌بودن تعداد گلبول‌های سفید خون (لکوسیتوز) ممکن است به معنای ابتلا به عفونت، التهاب یا سرطان باشد. تعداد کم گلبول‌های سفید خون (لکوپنی) نیز ممکن است نشانه‌ای از کمبود ویتامین و حتی سرطان باشد.
سه نوع گلبول سفید وجود دارد:
- گرانولوسیت
- مونوسیت
- لنفوسیت
تغییر در میزان هر کدام از آن‌ها می‌تواند نشان‌دهنده بیماری خونی خاصی باشد.
آزمایش های پلاکت
پلاکت‌ها که ترومبوسیت نیز نامیده می‌شوند، به لخته‌شدن خون و کنترل خون‌ریزی کمک می‌کنند. آزمایشات پلاکت شامل موارد زیر است:
- شمارش پلاکت: این آزمایش تعداد پلاکت‌های خون شما را اندازه‌گیری می‌کند.
- تست میانگین حجم پلاکت (MPV): این آزمایش اندازه متوسط پلاکت‌ها را اندازه‌گیری می‌کند.
- اسمیر خون محیطی (PBS): برای بررسی پلاکت‌ها در زیر میکروسکوپ استفاده می‌شود.
انجام انواع آزمایشات نظیر آزمایش خون، آزمایش بارداری، آزمایش ویتامین d، آزمایش ادرار، آزمایش مدفوع و آزمایش در محل کار تهران توسط بهترین آزمایشگاه در قیطریه که کادر مجرب و حرفه‌ای دارد و از مدرن‌ترین تجهیزات آزمایشگاهی استفاده می‌کند.
راه درمان بیماری های خون
برای درمان انواع بیماری خونی، لازم است بر علل اصلی ایجاد‌کننده بیماری تمرکز شود. بر حسب نوع بیماری و جزئی از آن که در ایجاد علائم تأثیر دارد، درمان شامل یک یا چند مورد زیر است:
- تحت نظر گرفتن بیمار: برخی از اختلالات خونی علائم قابل توجهی ایجاد نمی‌کنند. در این شرایط بیمار باید تحت نظر قرار بگیرد.
- انتقال خون و پلاکت: افراد مبتلا به انواع شدید کم‌خونی از تزریق خون برای افزایش سطح گلبول‌های قرمز بهره می‌برند. تزریق پلاکت نیز در افرادی که به دلیل مشکلات ساختار و یا تعداد پلاکت دچار اختلال در لخته‌شدن خون هستند، مفید است.
- داروهای ضد انعقاد: این داروها با جلوگیری از لخته‌شدن خون به درمان برخی از انواع بیماری خون کمک می‌کنند.
- مکمل فاکتور رشد: این درمان، مغز استخوان را تحریک می‌کند تا گلبول‌های قرمز و سفید بیشتری تولید کند. عوامل محرک اریتروپویتین (ESA) نمونه‌هایی از مکمل‌های فاکتور رشد هستند.
- کورتیکواستروئیدها: این درمان سیستم ایمنی را سرکوب می‌کند و برای درمان کم‌خونی همولیتیک خود‌ایمنی استفاده می‌شود.
- مصرف مکمل‌ها: گاهی برخی از انواع بیماری خون به دلیل کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند آهن، اسید فولیک، ب12 و… ایجاد می‌شوند. در این شرایط مکمل یا راه درمان بیماری خونی محسوب می‌شود.
سخن نهایی
انواع بیماری‌های خونی بر اجزاء مختلف خون تاثیر می‌گذارند و براساس جزئی که دچار مشکل شده است، علائم مختلفی را ایجاد می‌کنند. برخی از انواع بیماری خونی به‌راحتی درمان می‌شوند؛ درحالی‌که انواع دیگر می‌توانند تهدید‌کننده زندگی باشند. در این مقاله به انواع بیماری‌های خونی پرداختیم و علائم و راه های درمان آن‌ها را نیز بررسی کردیم.
