آزمایش بارداری
تماس جهت اعزام فوری تیم پزشکی برای انجام تست درب منزل به صورت رایگان
برای تشخیص بارداری خانمها، دو نوع آزمایش بارداری خون و آزمایش بارداری ادرار وجود دارد. در ادامه بررسی کامل این تستها و ویژگیهای هر کدام میپردازیم.
تستهای بارداری به دنبال هورمون خاصی هستند که آن گنادوتروپین جفتی انسانی یا hCG گفته میشود. این هورمون فقط در طول انواع بارداری در بدن زن ایجاد میشود. از ادرار یا خون شما برای بررسی hCG میتوان استفاده کرد. تستهای بارداری خانگی، تستهای ادرار ارزان قیمت هستند و معمولاً مورد استفاده قرار میگیرند. در صورت استفاده صحیح و به موقع، تستهای بارداری خانگی میتوانند بسیار دقیق باشند.
چرا به آزمایش بارداری نیاز داریم؟
اگر فکر میکنید باردار هستید ممکن است به این آزمایش نیاز داشته باشید. علائم بارداری از فردی به فرد دیگر متفاوت است، اما از اولین علائم بارداری، عقب افتادن چرخه قاعدگی است.
علائم بارداری
- خستگی
- تکرر ادرار
- احساس نفخ در شکم
- حالت تهوع و استفراغ
- تورم و افزایش حساسیت سینهها
- افزایش ناگهانی دمای بدن و گر گرفتگی
تست بارداری چیست؟
تست بارداری راهی برای تعیین باردار بودن با بررسی میزان گنادوتروپین جفتی انسان (hCG) در بدن شما است. از همان ابتدای بارداری، بدن شما شروع به تغییراتی برای حمایت از رشد در گروهبندی سلولهایی میکند که به کودک شما تبدیل میشوند. چیزی که خیلی سریع اتفاق میافتد تولید hCG است. این ماده شیمیایی فقط در زنان باردار یافت میشود و زمانی که تخمک بارور شده در رحم کاشته میشود (حدوداً 10 روز پس از لقاح) شروع به تولید و افزایش میکند.
دو نوع اصلی تست بارداری، آزمایش خون و آزمایش ادرار میباشد. اغلب، با یک کیت تست بارداری خانگی، آزمایش ادرار را در خانه انجام میدهند. این نوع آزمایش را میتوان بدون نسخه خریداری کرد (شما به نسخهای از ارائه دهنده مراقبتهای بهداشتی خود نیاز ندارید) و در محدوده قیمتهای مختلف موجود است. آزمایش خون برای بررسی بارداری در آزمایشگاهها یا مراکز ارائه دهنده مراقبتهای بهداشتی شما انجام میشود.
دلایل مختلفی وجود دارد که چرا ممکن است آزمایش بارداری انجام دهید. ممکن است برای باردار شدن تلاش کنید و امیدوار باشید که نتیجه مثبتی به دست آورید. ممکن است مشکلی را در مورد کنترل و یا پیشگیری بارداری خود تجربه کرده باشید. حتی ممکن است در شرف انجام نوعی درمان یا شروع یک داروی جدید باشید که ممکن است با بارداری تداخل داشته باشد. مهم نیست دلیل آن چیست، اگر در مورد نتایج آزمایش خود سؤالی دارید، بهترین کار این است که با پزشک خود تماس بگیرید. بارداری از طریق سونوگرافی نیز قابل تایید است. بعداً در بارداری، سونوگرافی نه تنها برای بررسی جنین، بلکه برای اطمینان از مطابقت جدول زمانی رشد با تاریخ لقاح و پریود شما استفاده میشود.
انواع آزمایش بارداری
آزمایش ادرار بارداری hCG
آزمایشهای ادرار معمولاً در خانه انجام میشود؛ همچنین میتوانید آزمایش ادرار را در مطب یا کلینیک پزشک ارائه دهنده مراقبتهای بهداشتی یا آزمایشگاه انجام دهید.
آزمایش خون بارداری
آزمایشهای خون در مراکز بهداشت یا آزمایشگاهها انجام میشوند.
آزمایش ادرار در بارداری
یکی از آزمایشهای ضروری در بارداری، آزمایش ادرار میباشد. شایعترین عفونتی که در دوران بارداری ممکن است به آن مبتلا شوید، عفونت ادرار است. که با انجام آزمایش ادرار در بارداری میتوانید بیماریهایی مانند: از عفونت ادرار، احتمال ابتلا به دیابت، مشکلات کلیوی، فشار خون بالا که ممکن است، جان شما و جنین را به خطر بندازد پیشگیری کنید. در آزمایش ادراری مواردی مانند رنگ، میزان شفافیت، بو، وزن، میزان PH، وجود خون، پروتئین و باکتری در ادرار مورد بررسی قرار میگیرد. یکی از بیماریهای شایع در دوران بارداری، دیابت بارداری است. که این بیماری خطرناک میتواند باعث مرگ مادر یا جنین شود، بنابراین برای پیشگیری و درمان دیابت بارداری انجام به موقع آزمایش ادرار بسیار مهم است. برای انجام آزمایش ادرار در بارداری باید به آزمایشگاهی که دارای دستگاهها و متخصصان ماهر است مراجعه کنید، تا از سلامت خود در دوران بارداری به طور کامل مطمئن شوید.
آزمایش خون در بارداری
نوع دیگری از تست بارداری که میتوان از آن استفاده کرد، آزمایش خون است. این نوع آزمایش بارداری با استفاده از نمونه کوچکی از خون که در بیمارستان یا آزمایشگاه انجام میشود.
این آزمایش خون نه تنها تشخیص میدهد که آیا هورمون بارداری در بدن شما وجود دارد یا خیر، بلکه میتواند میزان وجود هورمون را نیز تعیین کند.
آزمایش خون برای بارداری ممکن است در شرایط خاصی انجام شود، مانند زنانی که تحت درمانهای ناباروری هستند یا زمانی که پزشک فکر میکند ممکن است مشکلی وجود داشته باشد.
آزمایشهای خون کمی حساستر از آزمایش ادرار هستند زیرا میتوانند سطوح بسیار کمی از hCG را تشخیص دهند. این بدان معناست که این تستها میتوانند پاسخ دقیقتری را در اوایل بارداری (طی 9 تا 12 روز پس از لقاح) ارائه دهند.
برای این آزمایش، نمونه خون شما گرفته میشود و برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه فرستاده میشود. نتایج ممکن است از چند ساعت تا بیش از یک روز طول بکشد.
همچنین ممکن است پزشک شما از آزمایش خون برای مقایسه سطوح hCG در دوران بارداری استفاده کند. سطح hCG شما معمولاً هر دو روز یک بار در هفتههای اول بارداری دو برابر میشود.
اگر سطوح بالا نرود، ممکن است نشان دهنده مشکل در بارداری باشد. سطوح بسیار بالای hCG ممکن است به این معنی باشد که شما دوقلو دارید یا مشکلی در بارداری وجود دارد.
تست بارداری چگونه کار میکند؟
هنگامی که تست بارداری انجام میدهید، تست به دنبال میزان گنادوتروپین جفتی انسانی (hCG) در بدن شما است. شما میتوانید hCG را در ادرار یا خون خود پیدا کنید.
با این حال، این ماده شیمیایی به زمان نیاز دارد تا در بدن شما تجمع پیدا کند. این امر میتواند باعث منفی شدن تستهای بارداری خانگی در روزهای اولیه شود.
هر روز از اوایل بارداری، بدن شما hCG بیشتری تولید میکند. با گذشت هفتهها، hCG بیشتری در بدن خود خواهید داشت، که احتمال مثبت نشان دادن تست بارداری را افزایش میدهد.
تستهای بارداری با واکنش به میزان hCG در ادرار یا خون شما کار میکنند. در آزمایش ادرار، یک تکه کاغذ واکنشی hCG را تشخیص میدهد. سپس ممکن است یک علامت مثبت، دو خط عمودی یا حتی کلمه “باردار” را نشان دهد.
آزمایشهای مختلف به روشهای منحصر به فردی نتیجه مثبت را نشان خواهند داد. دستورالعملهای همراه با آزمایش را بخوانید تا بدانید نتیجه مثبت چگونه خواهد بود. در آزمایش، یک پنجره کنترل نیز وجود خواهد داشت که ابتدا نمایش داده میشود.
مشاهده نماد در این پنجره به شما میگوید که تست کار میکند. به خاطر داشته باشید که تستهای برندهای مختلف، زمانهای متفاوتی برای پردازش خواهند داشت. باید دقت داشت که جواب منفی تست بارداری لزوما به معنای عدم بارداری نیست. اما جواب مثبت آن به معنای قطعی ابتلا به بارداری است.
اگر آزمایش خون بدهید، نمونهگیر شما نمونهای از خون شما را میگیرد و سپس درون دستگاههای مخصوصی قرار میدهند. آزمایشگاه میزان hCG را در خون شما تعیین میکند.
تست بارداری خانگی
یک آزمایش خانگی معمولاً از ادرار شما برای جستجوی hCG در بدن شما استفاده میکند. به گفته بسیاری از تولیدکنندگان، تستهای بارداری خانگی زمانی که طبق دستورالعمل استفاده میشوند حدود 99 درصد مؤثر هستند.
این تقریباً همان میزان دقت تستهای بارداری ادرار است که در مطب ارائه دهنده مراقبتهای بهداشتی شما انجام میشود. این وسیله آزمایشی در اکثر داروخانهها موجود است و نیازی به نسخه ندارد. تستهای ادرار بارداری بسته به شرکت تولید کننده میتوانند زمانهای مختلفی را صرف کنند.
این نکته بسیار مهم است که دستورالعملهای مربوط به این آزمایش را قبل از انجام به درستی بخوانید. هنگامی که تست بارداری را در منزل انجام میدهید، معمولا یک تا چند قطره ادرار را روی یک نوار شیمیایی آماده میریزید یا نوار را در جریان ادرار قرار میدهید.
این نوار به طور ویژه برای تشخیص hCG طراحی شده است. برای بسیاری از این آزمایش، hCG را میتوان حدود 10 روز پس از لقاح در ادرار شما تشخیص داد. با این حال، مصرف آن پس از قاعدگی از دست رفته احتمال منفی کاذب را کاهش میدهد.
در آزمایشات بارداری خانگی باید به چه نکاتی توجه داشته باشیم؟
در صورت امکان از اولین ادرار صبحگاهی خود استفاده کنید. این زمانی از روز است که سطوح hCG شما متمرکزترین و به راحتی قابل تشخیص است. اگر این کار را در زمان دیگری از روز انجام میدهید، سعی کنید و مطمئن شوید که ادرار شما حداقل به مدت چهار ساعت در مثانه شما بوده است. قبل از انجام تست بارداری، مایعات بیش از حد ننوشید.
بسیاری از مردم فکر میکنند که این باعث افزایش حجم ادرار میشود، اما این موضوع میتواند سطح hCG شما را رقیق کند و دقت تست را کاهش دهد. قبل از شروع انجام تست، دستورالعملهای همراه با آزمون را به طور کامل بخوانید و هر مرحله را دقیقاً دنبال کنید.
هورمون بارداری چیست؟
هورمون گنادوتروپین جفتی انسانی (hCG) مخفف Human Chorionic Gonadotropin یا همان هورمون بارداری، توسط سلولهای تروفوبلاست در زمان حاملگی تولید و ترشح میشود. این هورمون در خون پس از گذشت 11 روز در خون و 14 روز پس از گذشت لقاح، در ادرار قابل اندازهگیری است. سطح hCG در میان هفتههای 8 تا 11 از حاملگی در آزمایشات بارداری، در بالاترین سطح ممکن قرار میگیرد و پس از آن کاهش مییابد. مقدار hCG در هر 24 ساعت، دو برابر میشود.در ادامه به بررسی سطح hCG میپردازیم.
منظور از LMP آخرین روز قاعدگی است.
مقدار هفته پس از LMP | mIU/mL |
۳ | ۵ – ۵۰ |
۴ | ۵ – ۴۲۸ |
۵ | ۱۸ – ۷٬۳۴۰ |
۶ | ۱٬۰۸۰ – ۵۶٬۵۰۰ |
۷ – ۸ | ۷٬۶۵۰ – ۲۲۹٬۰۰۰ |
۹ – ۱۲ | ۲۵٬۷۰۰ – ۲۸۸٬۰۰۰ |
۱۳ – ۱۶ | ۱۳٬۳۰۰ – ۲۵۴٬۰۰۰ |
۱۷ – ۲۴ | ۴٬۰۶۰ – ۱۶۵٬۴۰۰ |
۲۵ – ۴۰ | ۳٬۶۴۰ – ۱۱۷٬۰۰۰ |
نشان از غیر باردار بودن | <۵٫۰ |
نشان از یائسگی | <۹٫۵ |
چه زمانی باید آزمایش بارداری بدهم؟
اگر فکر میکنید ممکن است باردار باشید، بهتر است یک آزمایش انجام دهید و مطمئن شوید. اگر باردار هستید، باید مراقبتهای دوران بارداری را شروع کنید. تستهای بارداری خانگی میتوانند در تشخیص زود هنگام بارداری متفاوت باشند. در بسیاری از موارد، ممکن است ۱۰ روز پس از لقاح، از یک آزمایش خانگی مثبت شوید. برای نتیجه دقیقتر، منتظر بمانید تا بعد از اینکه پریودتان را از دست دادید، آزمایش بدهید. به یاد داشته باشید، اگر آزمایش را خیلی زود انجام دهید، حتی اگر باردار هستید، ممکن است منفی باشد. اگر آزمایش منفی دریافت کردید و سپس پریود نشدید، آزمایش دیگری انجام دهید یا با پزشک خود تماس بگیرید.
آیا دارویی وجود دارد که بتواند نتیجه آزمایش بارداری را تغییر دهد؟
در بیشتر موارد، داروها نتایج تست بارداری شما را تغییر نمیدهند. آنتی بیوتیکها، داروهای جلوگیری بارداری، الکل و بسیاری از داروهای دیگر بر نتایج آزمایش شما تأثیری ندارند. دلیل اصلی منفی کاذب، آزمایش خیلی زود است. همچنین در صورت استفاده نادرست از تست خانگی ممکن است یک منفی کاذب دریافت کنید. پیروی از دستورالعملهای کیت تست خود برای اطمینان از دریافت نتیجه دقیق بسیار مهم است. با این حال، داروهای باروری یک استثنا هستند. این داروها گاهی اوقات میتوانند باعث مثبت کاذب تست بارداری شما شوند. اگر از داروهای باروری استفاده میکنید، در مورد نتایج خود با پزشک خود تماس بگیرید تا مطمئن شوید که جواب دقیق هستند.
بعد از مثبت شدن تست بارداری چه باید کرد؟
اگر تست بارداری را در خانه انجام میدهید و مثبت است، باید چند کار انجام دهید، از جمله: ویتامینهای دوران بارداری خود را مصرف کنید (ویتامینی را که با اسید فولیک در لیست مواد تشکیل دهنده موجود است انتخاب کنید). توصیه میشود که در واقع مصرف این ویتامینها را قبل از بارداری شروع کنید. زیرا اسید فولیک میتواند به جلوگیری از نقایص مادرزادی کمک کند. برای قرار ملاقات با پزشک خود تماس بگیرید و مطمئن شوید که عادات سالم را دنبال میکنید. توصیه میشود در دوران بارداری الکل مصرف نکنید و سیگار نکشید. همچنین بهتر است میزان کافئین مصرفی روزانه خود در دوران بارداری را محدود کنید.
چه بیماری هایی روی آزمایش بارداری تاثیر می گذارند؟
جواب آزمایش بارداری معمولاً بر اساس اندازهگیری سطح هورمون بتا hCG ( گنادوتروپین کوریونیک انسانی )در نمونه خون یا ادرار انجام میشود. برخی بیماریها و شرایطی ممکن است تاثیری بر روی نتایج این آزمایش داشته باشند. این بیماریها و شرایط عبارتند از:
- تومور سلول ژرمینال: تومورهای سلول ژرمینال میتوانند باعث افزایش متغیرهای هورمونی، از جمله hCG، شوند که در نتیجه آزمایش بارداری ممکن است اعداد بالایی ظاهر شود.
- نقصهای جنینی: بعضی از نقصهای جنینی ممکن است به افزایش میزان hCG منجر شوند و در نتیجه تست بارداری مثبت شود.
- بیماریهای تخمدان: بعضی بیماریهای تخمدان، مثل سندرم تخمدان پلیکیستیک (PCOS)، ممکن است به افزایش هورمون hCG منجر شوند که در نتیجه باعث مثبت شدن نتیجه آزمایش بارداری میشود.
- بیماریهای تیروئید: اختلالات تیروئیدی میتوانند تأثیر مستقیمی بر روی سطح هورمونها داشته باشند و در نتیجه تست بارداری را تحت تأثیر قرار دهند.
- بیماریهای کلیوی: برخی از بیماریهای کلیه میتوانند باع افزایش سطح hCG منجر شوند و در نتیجه نتایج تست بارداری را تحت تأثیر قرار دهند.
- تومورهای هورمون تولید کننده: تومورهای مانند تومورهای غدد هیپوفیز و غدد هیپوتالام میتوانند به افزایش سطح هورمونهایی که بر روی تست بارداری تأثیر دارند، منجر شوند.
برای اطمینان از تشخیص صحیح بارداری و بررسی دقیقتر وضعیت، معمولاً پزشکان باید سایر نشانهها و علائم بالینی را در نظر بگیرند و از ترکیب تستهای دیگر مثل سونوگرافی و آزمایشهای خونی دیگر هم استفاده کنند.
آیا آزمایش بارداری اطلاعات دقیقی در مورد مدت زمان بارداری فراهم میکند؟
آزمایش بارداری نمیتواند به دقت تاریخ مدت زمان بارداری را تعیین کند. به این منظور، باید با پزشک خود مشوره کنید و سونوگرافی و سایر آزمایشات تشخصیی دیگر را در نظر بگیرید.
آیا برای آزمایش بارداری باید ناشتا بود؟
آزمایش بارداری ادراری عموماً میتواند در هر زمان از روز انجام شود و نیازی به ناشتا بودن ندارد. اما، برخی متخصصان پزشکی توصیه میکنند که نمونه ادرار اول صبح (نمونه ادرار تازه بیداری) برای آزمایش بارداری استفاده شود. این به دلیل غلظت بالاتر هورمون بتا-HCG در ادرار در این زمان است.
در مورد آزمایش خونی بارداری نیز معمولاً نیاز به ناشتا بودن ندارید، اما در برخی موارد، پزشک شما ممکن است توصیه کند که با شکم خالی اقدام به انجام آزمایش کنید.
چه زمانی برای آزمایش خون بارداری مناسب است؟
آزمایش خون بارداری، سطح هورمون گنادوتروپین جفتی انسانی یا همان hcg موجود در خون را اندازه گیری میکند. از این رو، دقت بیشتری نسبت به آزمایش ادرار بارداری دارد.
بهترین زمان برای انجام این آزمایش بارداری، 14 روز پس از تخمک گذاری میباشد. انجام زودتر این آزمایش ممکن است سبب منفی نشان دادن کاذب آزمایش شود.
در صورتی که چرخه قاعدگی شما نامنظم است، بهتر است آزمایش خون بارداری را تا دو هفته پس از عقب افتادن قاعدگی انجام دهید.
آیا به غیر از بارداری دلایلی برای آزمایش HCG وجود دارد؟
برخی خانمها ممکن است پاسخ آزمایششان مثبت باشد اما مطمئن میباشند که باردار نیستند. تست BHCG به دلایلی مثل: HCG هیپوفیزی، سرطانها، بیماریهای تروفوبلاستیک خاموش، نئوپلاسم تروفوبلاستیک یا کوریو کارسینوما، سندروم HCG خانوادگی، درمان با HGC، استفاده از HGC به عنوان مواد نیرو زا و نتایج کاذب HCG مثبت میشود.