بیماری خود ایمنی زمانی رخ میدهد که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به سلولهای سالم بدن حمله میکند. در این حالت، سیستم ایمنی سلولهای خودی را به عنوان مهاجم شناسایی کرده و به آنها آسیب میرساند. این بیماریها میتوانند طیف وسیعی از اندامها و بافتهای بدن را درگیر کنند، از جمله قلب، کلیه، غدد لنفاوی، اعصاب محیطی و پوست. در این مقاله از آزمایشگاه فرین به بررسی عوامل، راههای درمانی و کنترل و انواع بیماری خود ایمنی میپردازیم.
عوامل بیماری های خود ایمنی
علت دقیق بیماریهای خودایمنی هنوز مشخص نیست. اما تصور میشود که عوامل ژنتیکی، محیطی و هورمونی در بروز این بیماریها نقش داشته باشند:
- ژنتیک: اگرچه عوامل متعددی برای بروز بیماریهای خودایمن بر میشمارند، اما ژنتیک به عنوان مهمترین عامل شناخته میشود. به این معنی که افراد به طور ارثی مستعد ابتلا به این بیماریها هستند. در واقع، اگر والدین یا افراد نزدیک خانواده به بیماری خودایمن مبتلا باشند، احتمال ابتلای سایر اعضای خانواده نیز افزایش مییابد. در این شرایط، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به سلولها و بافتهای سالم بدن حمله کرده و آنتیبادیهایی علیه آنها تولید میکند که منجر به بروز علائم و نشانههای بیماری خودایمن میشود.
- عوامل محیطی: علاوه بر ژنتیک، عوامل محیطی نیز میتوانند در بروز بیماریهای خودایمنی نقش داشته باشند. برای مثال، در افرادی که به عفونتهای ویروسی یا باکتریایی مبتلا میشوند، سیستم ایمنی بدن برای مقابله با عوامل بیگانه فعال میشود. اما گاهی این فعالیت تشدید شده و به صورت نامنظم و افسارگسیخته به تمام بدن حمله میکند و به سلولهای سالم خودی آسیب میرساند. این پدیده میتواند زمینهساز بروز بیماریهای خودایمنی مختلفی باشد.
- جنسیت: زنان به طور قابل توجهی بیشتر از مردان به اختلالات خودایمنی مبتلا میشوند. پزشکان بر این باورند که هورمونها نقش مهمی در این موضوع ایفا میکنند. به طوری که این اختلالات اغلب در طول سالهای باروری زنان، زمانی که هورمونها در نوسان هستند، بروز میکنند.
انجام انواع آزمایشات نظیر آزمایش خون، آزمایش بارداری، آزمایش ویتامین d، آزمایش ادرار، آزمایش مدفوع و آزمایش در محل کار تهران توسط بهترین آزمایشگاه در قیطریه که کادر مجرب و حرفهای دارد و از مدرنترین تجهیزات آزمایشگاهی استفاده میکند.
علائم بیماری خود ایمنی
برخی از علائم رایج بیماریهای خودایمنی عبارتند از:
- خستگی: خستگی یکی از شایع ترین علائم بیماریهای خودایمنی است. این میتواند ناشی از التهاب، کمبود هورمون یا سایر عوامل باشد.
- درد: درد میتواند در عضلات، مفاصل یا سایر قسمت های بدن رخ دهد.
- تورم: تورم در اندامها، مفاصل یا سایر قسمت های بدن رخ میدهد.
- تب: تب می تواند نشانه التهاب باشد.
- بثورات پوستی: بثورات پوستی میتواند در انواع مختلف بیماری های خودایمنی رخ دهد.
- مشکلات گوارشی: مشکلات گوارشی مانند اسهال، یبوست و درد شکم میتواند در برخی از بیماریهای خودایمنی رخ دهد.
- مشکلات عصبی: مشکلات عصبی مانند بی حسی، گزگز، ضعف و مشکلات حافظه میتواند در برخی از بیماری های خودایمنی رخ دهد.
در صورت مشاهده هر یک از این علائم، به خصوص اگر بیش از چند علامت را با هم تجربه میکنید، مهم است که به پزشک مراجعه کنید. تشخیص زودهنگام و درمان بیماری های خودایمنی میتواند به بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به این بیماری ها کمک کند.
با انجام آزمایش در منزل با تیم خبره و حرفهای فرین، در وقت خود صرفه جویی کنید!!
راه های درمان بیماری های خود ایمنی
اگرچه هیچ درمان قطعی برای بیماریهای خودایمنی وجود ندارد، اما خوشبختانه درمانهایی برای کنترل علائم و بهبود کیفیت زندگی بیماران وجود دارد. در این زمینه رویکردهای درمانی بسته به نوع بیماری و شرایط بیمار متفاوت هستند، اما اما درمانهای رایج عبارتند از:
- تسکین علائم
- مصرف داروهای جایگزین
- مصرف داروهایی برای سرکوب سیستم ایمنی
- اجتناب از محرکها
انجام آزمایش بارداری به صورت تخصصی و حرفهای در آزمایشگاه فرین با جدیدترین تکنولوژیها و تجهیزات آزمایشگاهی
شایع ترین بیماری های خود ایمنی
- پسوریازیس: در این بیماری، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به سلولهای سالم پوست حمله میکند و در روند شکلگیری آنها اختلال ایجاد میکند. این امر منجر به بروز علائمی مانند لکههای قرمز، پوسته پوسته شدن، خشکی و خارش پوست میشود. در برخی موارد، پسوریازیس با درد مفاصل نیز همراه است.
- آرتریت پسوریاتیک: نوعی بیماری خودایمنی مفصلی است که حدود سی درصد از افراد مبتلا به پسوریازیس را درگیر میکند. این بیماری در اغلب موارد، حدود ده سال پس از بروز پسوریازیس خود را نشان میدهد، اما ممکن است بدون سابقه پسوریازیس نیز رخ دهد. در آرتریت پسوریاتیک، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به مفاصل سالم، تاندونها و رباطهای اطراف حمله میکند. این حمله منجر به درد، سفتی، تورم و کاهش دامنه حرکتی در مفاصل میشود. مفاصل کوچک بدن مانند انگشتان دست و پا بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند.
- روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید: یک بیماری خودایمنی مزمن است که باعث التهاب مفاصل میشود. این التهاب میتواند منجر به درد، تورم، سفتی و کاهش دامنه حرکتی شود. روماتیسم مفصلی میتواند هر مفصلی در بدن را درگیر کند، اما بیشتر مفاصل کوچک را درگیر میکند. دستها، پاها و مچها.
- ام اس یا مالتیپل اسکلروزیس: بیماری خودایمنی فلجکنندهای است که با حمله سیستم ایمنی به غلاف محافظ اعصاب (میلین)، عملکرد آن را مختل میکند و ارتباط مغز با سایر نقاط بدن را دچار مشکل میکند. تشخیص این بیماری از طریق آزمایشها و بررسی علائم انجام میشود. اگرچه تاکنون درمان قطعی برای ام اس پیدا نشده، اما روشهای درمانی جدید به بهبود عملکرد بدن پس از هر حمله و جلوگیری از حملات بعدی کمک میکنند. با این وجود، این داروها عوارض جانبی دارند که تحمل آنها برای بیمار دشوار است.
- لوپوس اریتماتوز سیستمیک: این بیماری به طور خلاصه لوپوس نامیده میشود و یک بیماری خودایمنی است که در اثر مجموعهای از شرایط ایجاد میشود. این بیماری با التهاب پوست، مفاصل و در موارد شدید، التهاب اندامهای داخلی مشخص میشود.
- تیروئیدیت هاشیموتو: بیماری هاشیموتو نوعی بیماری خودایمنی است که در آن، سیستم ایمنی بدن به سلولهای تولیدکننده هورمونهای تیروئیدی در غده تیروئید حمله میکند. این حمله منجر به کمکاری تیروئید میشود.
- گریوز: نوعی بیماری خودایمنی است که در آن، غده تیروئید به دلیل تحریک توسط سیستم ایمنی، بیش از حد هورمون تیروئید تولید میکند. این امر منجر به پرکاری تیروئید میشود.
- سلیاک: یک اختلال خودایمنی است که در آن، سیستم ایمنی بدن به پروتئینی به نام گلوتن که در گندم، جو و چاودار یافت میشود، واکنش نشان میدهد. این واکنش التهابی، به جداره روده کوچک آسیب میرساند و مانع از جذب مواد مغذی ضروری میشود.
- دیابت نوع یک: یک بیماری خودایمنی است که در آن، سیستم ایمنی بدن به لوزالمعده حمله میکند که مسئول تولید انسولین است. انسولین هورمونی است که به بدن کمک میکند تا قند (گلوکز) را از خون به سلولها منتقل کند. هنگامی که سلولهای لوزالمعده تخریب میشود، بدن انسولین کمتری تولید میکند. این کمبود انسولین باعث میشود که قند در خون جمع شود و به مرور زمان به عوارض مختلفی در بدن منجر شود.
آیا بیماری خود ایمنی کشنده است؟
با وجود دشواریهایی که بیماریهای خودایمنی ایجاد میکنند، خوشبختانه در اکثر موارد این بیماریها کشنده نیستند و بیماران میتوانند زندگی عادی و طول عمری مشابه با سایر افراد داشته باشند. با این وجود این بیماریها به دلیل دشواریهایی که ایجاد میکنند، زندگی بیماران را تلخ میکنند و تحمل آنها گاهی بسیار سخت است.
همین حالا برای انجام آزمایش خون در بهترین و مجهزترین آزمایشگاه تهران اقدام کنید!!
سخن پایانی
بیماری خود ایمنی شرایطی است که در آن سیستم ایمنی بدن بهطور اشتباه به خود بدن حمله میکند. درمان اصلی بیماریهای خودایمنی با داروهایی است که التهاب را کاهش داده و پاسخ ایمنی بیش فعال را آرام میکند. درمانها همچنین میتوانند به کاهش علائم کمک کنند. در این مقاله به صورت مختصر به عوامل، انواع و درمان بیماری خودایمنی پرداختیم.
3 پاسخ
برای درمان بیماری خود ایمنی به کدوم پزشک باید مراجعه کرد؟
درود. در صورت مشاهده علائم بیماری خودایمنی، به پزشک مراجعه کنید. متخصص مناسب برایتان به نوع بیماری خودایمنی شما بستگی دارد:
روماتولوژیست: بیماریهای مفصلی مانند آرتریت روماتوئید و سایر بیماریهای خودایمنی مانند سندرم شوگرن و لوپوس و…
متخصص گوارش: بیماریهای دستگاه گوارش مانند بیماری سلیاک و کرون
متخصص غدد: بیماریهای غدد، از جمله بیماری گریوز، تیروئیدیت هاشیموتو و بیماری آدیسون
متخصص پوست: بیماریهای پوستی مانند پسوریازیس
السلام و رحمة الله و برکاته
تشکر از معلومات مفید تان