عملکرد درست و منظم دستگاه تناسلی در خانمها از اهیمت زیادی برخوردار است. کارکرد درست این دستگاه سلامت فرد و همچنین بارداری موفق را رقم میزند. برخی از مشکلات ممکن است در این بخش به وجود بیاید که یکی از اینها چسبندگی رحم است.
چسبندگی رحم یک مشکل اکتسابی است که شیوع زیادی هم دربین خانمها دارد. در این مقاله قصد داریم شما را با این عارضه هرچه بیشتر آشنا کنیم و به عوارض و علل ابتلا به آن بپردازیم.
چسبندگی رحم چیست
لایه داخلی رحم آندومتر نام دارد که نقش اصلی در خونریزی قاعدگی ایفا میکند. این بخش در حین جایگزینی تخم نیز اهمیت دارد. چسبندگی رحم در این بخش از رحم؛ ممکن است ایجاد شود.این عارضه، مشکلی شایع در میان خانمهاست و درجات مختلفی دارد.
با توجه به سن و شرایط بیماری میتوان آن را طبقهبندی کرد. چسبندگی در دیواره رحم به وجود میآید که این ممکن است بین دیواره پشتی یا جلویی باشد و حتی ممکن است قسمتی از یک طرف دیواره دچار چسبندگی شود.
این مشکل با توجه به اینکه میتوان ورود اسپرم و تشکیل تخم را مختل کند؛ به عنوان یکی از مانعهای اصلی در بارداری محسوب میشود و باعث میشود با وجود مراقبتهای لازم و استفادهی مکرر از بی بی چک همچنان بارداری حاصل نشود. در واقع در این عارضه، نوعی بافت اسکار در میان دیواره داخلی رحم یا آندومتر قرار میگیرد. این بافت اسکار در قسمتهای مختلف رحم باعث ایجاد چسبندگی میشود.
علائم چسبندگی رحم بعد از سزارین
این عارضه گاها بدون هیچ نشانهای ایجاد میشود و در صورت رسیدگی نکردن به مراحل پیشرفته خود میرسد. برخی از موارد هم از جمله علائم و نشانههای چسبندگی در رحم حساب میشوند؛ برای مثال:
- سقط جنین
سقط جنین همانند وجود زخم در دیواره رحم، باعث ایجاد بافت اسکار میشود. در نهایت شانس چسبندگی در رحم به شدت افزایش مییابد.
- ناباروری بی دلیل
اگر بررسیهای لازم برای عدم موفقیت در فرد صورت گرفت و مشکلی وجود نداشت؛ باید به وجود چسبندگی در رحم شک کرد.
- آندوتریوز
اگر آندومتر(بافت داخلی رحم) در جایی خارج از رحم تشکیل شود در این صورت احتمال چسبندگی رحم نیز افزایش مییابد.
- تغییرات در قاعدگی
یکی از دلایل تغییر در قاعدگی و غیر منظم شدن آن میتواند به دلیل وجود چسبندگی در رحم باشد. کم یا قطع شدن خونریزی همراه با درد شدید در ناحیه شکم هم از علائم هشدار دهنده چسبندگی در رحم است.
- درد حین رابطه جنسی
در صورتی که زن حین رابطه جنسی درد زیادی داشت؛ باید به وجود چسبندگی در رحم شک کرد. میتوان جهت بررسیهای اولیه برای آزمایش در منزل اقدام کرد.
عوارض چسبندگی رحم
چسبندگی در رحم میتواند مشکلات متعددی با خود به همراه داشته باشد. از جمله مهمترین عوارض آن میتوان به عدم توانایی در باروری اشاره کرد. با وجود چسبندگی در رحم ورود موفق اسپرمها به لولههای رحمی رخ نمیدهد و به این ترتیب لقاح نیز با درصد کمتری امکان انجام دارد.
سقط مکرر یکی دیگر از عوارض وجود چسبندگی است. به دلیل وجود مشکل در دیواره رحم؛ مراحل رشد جنین نیز به خوبی صورت نمیگیرد و احتمال سقط نیز بالا میرود.
آیا چسبندگی رحم باعث نازایی می شود؟
با توجه به توضیحاتی در مورد چسبندگی در دیواره رحم داده شد؛ ممکن است این سوال برای شما ایجاد شود که ایا این عارضه باعث نازایی میشود؟
همان طور که پیش تر نیز ذکر شد؛ با توجه به شرایط بیماری و فرد میتوان طبقه بندی از خفیف تا شدید برای این عارضه داشت. به طور معمول افرادی که دچار چسبندگی خفیف و متوسط در رحم خود هستند؛ بعد از درمان مشکل و عوارض جدی نداشتند. درصد بالایی از این افراد میتوانند بارداری موفق را تجربه کنند.
در زنانی که این عارضه در مرحله شدید خود است؛ در برابر بارداری موفق نوعی مشکل محسوب میشود. وجود چسبندگی در دیواره نه تنها مرحله تشکیل تخم و لقاح را دچار مشکل میکند بلکه در جایگزینی تخم در دیواره رحم نیز تاثیر گذار است. در این افراد حتی مشکل در بارداری بعد از درمان نیز وجود دارد و به طور کامل رفع نمیشود. طبق آمار در حدود 60درصد این افراد احتمال باروری بسیار پایین میآید. برای انجام آزمایش بارداری میتوانید به لینک قبل مراجعه نمایید.
علت چسبندگی رحم
چسبندگی در رحم به دلایل مختلف میتواند ایجاد شود. در حالت کلی از مهمترین علل آن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
ایجاد شدن زخم در دیواره رحم که با گذر زمان در جای زخم، بافت اسکار ایجاد میشود. بافت اسکار باعث ایجاد چسبندگی در دیواره رحم میشود. زخم در رحم به طور معمول بعد از جراحی و سقط جنین دیده میشود.
بعد از تولد جنین با روش سزارین نیز این عارضه ممکن است دیده شود؛ چون در بافت رحم برش ایجاد شده است.
در صورتی که فرد بعد از زایمان خونریزی زیادی داشته باشد؛ در دیواره رحم چسبندگی ایجاد میشود.
برای خانمهایی که دوران قاعدگی سخت و شدید دارند عمل فرسایش آندومتر استفاده میشود. فرسایش آندومتر باعث کاهش خونریزی قاعدگی میشود و درد را در این افراد کاهش میدهد؛ ولی همین عمل جراحی شانس بروز چسبندگی در رحم را بالاتر میبرد.
درمان چسبندگی رحم
راهکارهای مختلفی برای درمان این عارضه وجود دارد. بهترین راه برای تشخیص روش درمانی هر شخص این است که شرایط فرد به طور کامل توسط پزشک بررسی شود. پزشک معالج نوع چسبندگی و شدت آن را تشخیص میدهد و راه درمانی را با توجه به آن معین میکند.
در صورتی که چسبندگی متوسط و شدید در رحم فرد تشخیص داده شود؛ به دلیل اینکه مشکل در بارداری زن پیش میآید باید اقدام به درمان آن کرد. در این شرایط چون تقریبا بخش اعظمی از دیواره رحم درگیر است باید قبل از بارداری این مشکل را رفع کرد. دو روش درمانی در این شرایط پیشنهاد میشود:
- هیستروسکوپی
در این روش درمانی از یک هیتروسکوپ ویژه به منظور برش و حذف بافت اسکار تشکیل شده استفاده میشود. این روش درمانی در بین بیماران بسیار متداول است؛ چرا که یک جراحی سرپایی است. هیستروسکوپی اغلب نیاز به بیهوشی ندارد و حتی در مطب پزشک نیز قابل انجام است. در برخی موارد که چسبندگی در سطح شدید باشد از قیچی نیز به منظور از بین بردن بافت اسکار استفاده میشود.
- لاپروسکوپی
لاپروسکوپی یک روش تشخیص درمانی چسبندگی در رحم است. نحوه عملکرد این روش به این صورت است که برشی کوچک در شکم فرد ایجاد میشود. از محل برش، لولهای کوچک به بدن وارد میشود که در سر خود دوربین دارد که با این دوربین محیط داخلی رحم بررسی میشود. در صورتی که پزشک وجود چسبندگی را تشخیص بدهد به رفع بافت اسکار اقدام میکند.
مزیت این روش درمانی در این مورد است که نیاز به جراحی مجدد نیست و در زمان تشخیص به سرعت میتوان فرد را درمان کرد. برای انجام تمامی آزمایشهای مربوطه، میتوانید به بهترین آزمایشگاه در شمال تهران مراجعه نمایید.
چسبندگی جفت
به طور معمول کمیبعد از زایمان، جفت نیز از بدن مادر خارج میشود. گاهی شرایطی پیش میآید که اتصال بین جفت و دیواره رحم از استحکام بالایی برخوردار میباشد و چسبندگی جفت اتفاق میافتد. جفت در طی بارداری حیات جنین را تضمین میکند و نوعی انتقال دهنده بین مادر و جنین محسوب میشود.
جفت بین جنین و دیواره رحم مثل یک طناب است که همزمان با انتقال مواد مورد نیاز اتصال جنین به مادر را نیز حفظ میکند. بعد از زایمان، بایستی جفت نیز از بدن مادر خارج شود در غیر این صورت فرد دچار خونریزی زیادی بعد از زایمان میشود. وجود چسبندگی رحم به دلیل مشکلاتی که برای مادر بعد از زایمان ایجاد میکند حتی میتواند تهدید کننده زندگی او نیز باشد.
راههای جلوگیری از چسبندگی جفت
چسبندگی جفت به دلایل مختلفی ممکن است در فرد رخ بدهد. احتمال بروز چسبندگی جفت در زنانی که سابقه سزارین داشتند نسبت به دیگر افراد، 6 برابر بیشتر است. با انجام برخی از اقدامات میتوان تا حدودی خطر چسبندگی رحم را کاهش داد.
- درمان و پیشگیری عفونتهای زنانه
وجود عفونت در دیواره رحم میتواند یکی از عوامل خطر و افزایشدهنده ریسک چسبندگی رحم باشد. در برخی از عفونتهای دستگاه تناسلی دیواره رحم دچار التهاب میشود که در چنین شرایطی احتمال چسبندگی جفت نیز افزایش میدهد.
- پیشگیری از بیماریهای مقاربتی
وجود چسبندگی جفت به مانند چسبندگی رحم ارثی نیست و یکی از مواردی که احتمال آن را در فرد افزایش می دهد؛ بیماریهای مقاربتی است. این بیماریها دیواره رحم را نیز تحت تاثیر قرار میدهند و به این ترتیب احتمال چسبندگی جفت افزایش مییابد.
علائم چسبندگی جفت
همان طور که اشاره شد، این عارضه بعد از زایمان رخ میدهد. به همین دلیل در طول بارداری علایم بالینی مشخصی ندارد. به طور معمول فرد تا زمان زایمان از این مشکل خود اطلاعی ندارد. یکی از مواردی که به عنوان نوعی هشدار زود هنگام چسبندگی جفت شناخته میشود؛ خونریزی واژینال در سه ماهه پایانی بارداری است.
در صورتی که فرد در سه ماه سوم بارداری خود هرگونه خونریزی مشاهده کرد؛ باید حتما در این مورد با پزشک خود مشورت کند و در برخی موقع هم لازم است برای انجام آزمایش خون اقدام شود.
سخن پایانی
چسبندگی رحم یکی از عارضههای شایع در میان خانمها است. این عارضه میتواند موفقیت بارداری را به طور مستقیم تحت تاثیر قرار دهد؛ حتی منجر به سقطهای مکرر شود. بررسی وضعیت رحم پیش از بارداری از اهمیت زیادی برخوردار است تا در صورت وجود چسبندگی رحم اقدام به درمان آن شود.
برای اطلاع از بهترین روش درمانی مختص هر فرد باید به پزشک مراجعه شود؛ تا با در نظر گرفتن شرایط فرد اقدامات لازم برای درمان انجام شود.