شیر مادر مقوی‌ترین مادۀ غذایی برای نوزاد انسان است. فقط در شرایطی که مادر داروی خاصی مصرف کند و یا بیماری خاصی داشته باشد، بهتر است که از شیر خود برای تغذیۀ کودک استفاده نکند. سازمان بهداشت جهانی بر ارزش بالای شیردهی مادر برای کودک تاکید بسیاری دارد. همچنین این سازمان در تلاش است تا دربارۀ فواید شیر مادر برای فرزند اطلاع‌رسانی کند.
شیر مادر ممکن است به دلایلی مانند نادرست بودن نحوۀ شیردهی، کاهش مدت زمانی که نوزاد شیر می‌خورد، بافت نامناسب سینه، مشکلات هورمونی، اختلالات غدۀ تیروئید، تغذیۀ نامناسب مادر، عدم شیردادن در شب و موارد دیگر کاهش پیدا کند.
با ما همراه باشید تا در ادامه شما را با روش‌های طبیعی و مواد غذایی موثر در افزایش شیر مادر آشنا کنیم.
از آخرین باری که آزمایش خون دادی چه مدت می‌گذرد؟ آزمایشگاه فرین را به منزل بیاورید!
راه های افزایش شیر مادر
برای افزایش شیر مادر می‌توان از روش‌های مرسوم در طب سنتی، ماساژ، بهبود تغذیۀ مادر، مصرف مایعات به میزان کافی، حفظ آرامش و خون‌سردی و دوری از هرگونه اضطراب و موقعیت تنشزا، عدم استفاده از داروهای هورمونی و .. استفاده کرد.
اولین اقدام برای افزایش شیر مادر این است که دلیل کاهش شیر مشخص شود و سپس متناسب با آن راهحل ارائه شود.
آرامش روحی مادر هم در افزایش شیر و هم در بهبود کیفیت آن تاثیرگذار است. اگر مادر در شرایط پر اضطرابی زندگی میکند، با تجویز داروهای شیرافزا ممکن است نتیجۀ مطلوب را دریافت نکند.
آیا می‌دانستید که عصبانیت چه تاثیرهای منفی بر افراد شیرده دارد!
برخی بیماری‌ها و مشکلات جسمانی مادر میتواند در کاهش شیر نقش داشته باشد. برای مثال برخی پزشکان طب سنتی معتقدند که یبوست مادر میتواند به طور مستقیم یا روی کمیت و یا کیفیت شیر تاثیر بگذارد.
تغذیۀ مادر هم در دوران بارداری و هم در دوران شیردهی بسیار مهم است و داشتن یک تغذیۀ سالم از جمله نکاتی است که باید مورد توجه قرار بگیرد. حتما به این نکته دقت کنید که مادر در دوران شیردهی نباید اقدام به کاهش وزن و رعایت رژیم غذایی خاصی کند. برخی مادران ممکن است به دلیل افزایش وزنی که بعد از زایمان پیدا می‌کنند و یا به دلیل بهم‌ریختگی تناسب اندامشان اقدام به رعایت رژیم غذایی کنند تا تناسب اندام قبل از زایمان را بازگردانند.
مکیدن سینۀ مادر از طرف کودک باعث میشود که غدد تحریک شده و شیر تولید شود. بنابراین هر اقدامی که باعث شود کودک بیشتر سینۀ مادر را بمکد در افزایش شیر مادر تاثیرگذار است و هر اقدامی که سبب امتناع کودک شود باعث کاهش میزان شیر خواهد شد. برخی مواقع دلیل امتناع کودک، طعم بد شیر مادر است. مصرف برخی غذاها مانند سیر، پیاز، تربچه و یا غذاهایی که در آنها ادویۀ زیادی استفاده شده است، باعث می‌شوند شیر مادر طعم بدی داشته باشد.
علاوه بر مواد غذایی ذکر شده، الکل و نوشیدنی‌های حاوی کافئین نیز سبب بی‌اشتهایی کودک و امتناع او از مکیدن سینۀ مادر میشود.
مادران باید توجه داشته باشند که شیردهی را حتی، به صورت موقت قطع نکنند. قطع شیردهی به میزان تولید شیر صدمه می‌زند. مادران نباید برای شیردهی از زمان‌بندی مرتب استفاده کنند و هر زمان که کودک احساس گرسنگی کرد به او شیر دهند تا میزان شیر بیشتری تولید شود.
عزیزانی که به توانایی حضور در آزامایشگاه را ندارند، آزمایشگاه فرین با بهترین تکنولوژی‌های روز دنیا آزمایش در منزل را برای راحتی و آسایش شما دوستداران فراهم کرده است.
برای افزایش شیر مادر از چه مواد غذایی استفاده کنیم؟
مصرف مایعات کافی روی افزایش شیر مادر تاثیر دارد. مادران شیرده نباید مصرف آب کافی و آبمیوه‌های طبیعی را فراموش کنند. رازیانه یکی از گیاهان دارویی موثر در افزایش شیر است. این گیاه علاوه بر افزایش شیر، به تعادل هورمونهای مادر نیز کمک میکند. کاهو همراه با سرکه شیره و گندم بو داده همراه با مخلوط کنجد و خشخاش و نبات نیز از جمله مواد غذایی مناسب برای افزایش شیر هستند.
مصرف پسته و بادام، زیرۀ سبز گلپر، زنیان و تخم ریحان میتواند مفید باشد. جوانۀ گندم به دلیل منبع غنی ویتامین E یک داروی فوقالعاده برای این منظور به حساب میآید. ترکیب سیاهدانه با عسل و کمی نعنا نیز مفید خواهد بود. البته در مصرف هیچیک از مواد ذکر شده نباید زیادهروی کنید و قبل از مصرف باید دقت کنید که به این مواد حساسیت نداشته باشید.
یک رژیم غذایی متعادل که حاوی میزان کافی از میوهها و سبزیجات، نوشیدنی، انواع ویتامینها و غلات و پروتئین و کمی چربی باشد بهترین راهحل برای جلوگیری از کاهش شیر مادر است.
یکی دیگر از گیاهان بسیار مشهوری که در مدت زمان بسیار کوتاه روی افزایش شیر مادر تاثیر قابل توجهی دارد، شنبلیله است. مصرف سوپ جو، شیر بادام، حلیم، فرنی، بادام هندی فراموش نشود. معجون شیر بادام یک مکمل غذایی عالی است. مخلوط چند عدد بادام پوست کنده با کمی آب و عسل، یک معجون شگفت انگیز برای افزایش شیر به حساب میآید.
میوه های افزایش دهنده شیر مادر
علاوه بر مواد غذایی، میوهها نیز می‌توانند در افزایش میزان شیر مادر تاثیر قابل توجهی داشته باشند. میوه‌هایی مانند انجیر، زردآلو و خرما به دلیل منبع غنی کلسیم برای افزایش شیر مناسب هستند. پاپایا نیز جزء میوه‌های مفید است. این میوه خاصیت آرامش‌بخشی دارد و برای احساس آرامش مادر مفید است. احساس آرامش به نوبۀ خود به افزایش شیر کمک میکند. علاوه بر آن، پاپایا منبع لاکتوژن است و لاکتوژن در افزایش میزان هورمونی که به تولید شیر کمک میکند نقش دارد.
آووکادو منبع ویتامین‌های C و E و اسید فولیک است. همینطور این میوه منبعی برای چربی‌های سالم به حساب میآید که کلسترول خون مادر را تنظیم می‌کنند. مصرف این میوه توسط مادران شیرده سبب میشود که انرژی بیشتری داشته باشند و خستگی را از خود دور کنند که این مسئله در تولید شیر بیشتر نقش دارد.
از توت فرنگی نیز به عنوان یکی از میوه‌های مهم برای مادران شیرده نام برده شده است ولی مصرف زیاد آن سبب حساسیت کودک میشود. زیادهروی در مصرف میوه‌هایی مانند گیلاس، آلو، کیوی و مرکبات مانند پرتقال و انگور و لیمو نیز میتواند سبب بروز مشکلاتی در نوزاد شود و یا سبب شود که شیر مادر مزه بدی پیدا کند.
مصرف موز به دلیل خواصی که دارد توصیه میشود. موز منبعی برای انواع ویتامینها، مواد معدنی و قندهای طبیعی به شمار میآید. مصرف این میوه بعد از زایمان بسیار اهمیت دارد. انبه نیز به دلیل فیبر بالا، پتاسیم و ویتامین‌های C و A برای جلوگیری از بروز کم‌خونی مناسب است و خواص آن برای زنان شیرده اهمیت دارد.
هندوانه میوۀ دیگری است که علاوه بر تنظیم میزان آب بدن، در افزایش شیر مادر نقش دارد. البته پزشکان اعتقاد دارند که این میوه در سه ماه اول بعد از زایمان نباید مصرف شود.
مصرف بلوبری هم به زنان باردار و هم به زنان شیرده توصیه میشود. ویتامین‌های موجود در آن علاوه بر افزایش میزان شیر مادر، غلظت آن را نیز بیشتر می‌کنند. علاوه بر آن این میوه حاوی آنتی‌اکسیدان‌هایی است که برای جلوگیری از افسردگی و اضطراب بعد از زایمان مفید است. فیبر بلوبری برای جلوگیری از یبوست اهمیت دارد و برای زنان باردار مناسب است.
نقش ویتامین سی در زندگی افراد باردار و مادران شیرده
دمنوش های مناسب برای افزایش شیر مادر
گیاهان دارویی به دلیل بی‌ضرر بودن و خواص بی‌شماری که برای آنها ذکر شده است، از دیرباز مورد پسند ایرانیان بوده است. دمنوش‌های گیاهی نیز جزء نوشیدنی‌های طبیعی بسیار مهمی هستند که برای منظورهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. برای افزایش شیر مادر نیز مصرف برخی از دمنوش‌ها توصیه شده است.
دمنوش گل بابونه، برگ ریحان، برگ تمشک قرمز، برگ گزنه، جو دوسر، یونجه، خارمریم و زنجبیل جزء دمنوش‌هایی هستند که در افزایش شیر مادر تاثیر دارند.
در نقطۀ مقابل، مادران شیرده باید از مصرف برخی دمنوش‌ها خودداری کنند. گیاهانی مانند جنسینگ، ریواس، بومادران، پونه کوهی، مریم گلی، بادرنجبوبه، و آویشن جزء دمنوش‌هایی هستند که باید از مصرف آنها خودداری شود.
دمنوش برگ تمشک قرمز، غدد شیری مادر را تحریک میکند و کمیت شیر را افزایش می‌دهد. مصرف این دمنوش توسط مادر باعث میشود تا نوزاد کمتر دچار نفخ شود زیرا خاصیت ضد التهابی آن جلوی نفخ نوزاد را می‌گیرد. دمنوش برگ گزنه مملو از ویتامینها و مواد معدنی مورد نیاز بدن است و مادرانی که دچار کم‌خونی هستند بهتر است از این دمنوش در دوران شیردهی خود استفاده کنند.
دمنوش برگ ریحان نیز خاصیت ضد التهابی دارد و مانند دمنوش برگ تمشک قرمز برای پیشگیری از نفخ نوزاد مناسب است. علاوه بر آن مصرف این دمنوش باعث تقویت سیستم ایمنی مادر و نوزاد میشود چون منبع غنی آنتی اکسیدان است. دمنوش خارمریم نیز میتواند در افزایش شیر موثر باشد ولی قبل از مصرف بهتر است که با پزشک مشورت شود. از دمنوش بابونه هم اگر در مصرف آن افراط نشود می‌توان استفاده کرد. این دمنوش آرامش بخش است و برای مادران شیرده مناسب است.
تاثیرات ویتامین E بر میزان شیر ماده
از دید فرین
فواید شیر مادر برای کودک بر همگان آشکار است بنابراین افزایش کیفیت این شیر بسیار ضروری است. افزایش میزان شیر مادر نیز یکی از دغدغه‌های افراد است. در این مبحث دربارۀ برخی روش‌های موثر در افزایش شیر مادر صحبت کردیم. همچنین از برخی مواد غذایی مهم، دمنوش‌های مفید و میوه‌های موثر در افزایش کیفیت و میزان شیر تولیدشده نام بردیم. حتما این نکته را مدنظر داشته باشید که در مصرف هیچ یک از مواد غذایی و گیاهان دارویی زیاده روی نکنید. بهتر است قبل از هر اقدامی ابتدا با متخصص تغذیه و یا پزشک مشورت کنید و تحقیقات لازم را به عمل بیاورید.
همچنین حساسیت‌های غذایی خود و کودکتان را در نظر داشته باشید. مواد غذایی مصرفی توسط مادر به طور مستقیم روی طعم و کیفیت شیر تاثیر می‌گذارد و ممکن است سلامت کودک را به خطر بی‌اندازد.
آزمایشگاه فرین بروزترین و بهترین آزمایشگاه در قیطریه تهران
