دوران بارداری از جمله حساس ترین دوره ها برای تغذیه هر فرد است به این دلیل شخص باردار نیازمند مراقبت ویژه و توجه مضاعف به سلامتی است. مصرف مولتی ویتامین در بارداری می‌تواند مشکلاتی مثل زایمان زودرس را تا ۲۳ درصد کاهش دهد.
در زمان بارداری بدن نیازمند ویتامین و مواد معدنی است که با رعایت رژیم غذایی می توان آن ها را تا حدی تأمین کرد. بنابراین رژیم غذایی به تنهایی توانایی تامین ویتامین‌های ضروری بدن را ندارد و مصرف مولتی ویتامین از زمان بارداری تا شیردهی و پس از زایمان به بدن کمک می کند و در رشد جنین تاثیرگذار است. از این رو داشتن اطلاعات کافی درباره ی عوارض نخوردن مولتی ویتامین برای مادران باردار بسیار ضروری است. در این مقاله سعی می‌شود بیشتر به تاثیر مصرف مولتی ویتامین در دوره بارداری و عوارض عدم مصرف آن پرداخته شود.
مصرف مولتی ویتامین در بارداری
مصرف مولتی ویتامین، در بارداری بسیار حائز اهمیت است و تأمین به اندازه ویتامین‌ها و مواد معدنی به سلامت و رشد جنین کمک می‌کند. گرچه نیاز بدن به ریز مغذی‌ها کم است اما برای رشد و نمو مهم هستند و کمبودشان در زنان در سنین باروری بسیار مشاهده می‌شود. این کمبود در زمان بارداری که جنین در حال رشد است و نیازهای جفت و بافت‌های مادر تشدید می‌شوند بیشتر به چشم می‌آید. مولتی ویتامین‌هایی که مصرفشان در بارداری توصیه شده است شامل اسید فولیک و مکمل‌های آهن ( اسید فولیک برای جلوگیری از رشد ناقص جنین و آهن به جبران کم خونی کمک می‌کند) کلسیم، فولات، ید و ویتامین D است.
برای انجام آزمایش بارداری و اطمیانان از سلامت جنین می توانید به آزمایشگاه فرین مراجعه کنید.
عوارض نخوردن مولتی ویتامین در بارداری
عوارض نخوردن مولتی ویتامین در بارداری می‌تواند مشکلات زیادی را برای جنین و مادر به همراه داشته باشد. زیرا در این مدت مادر نه تنها باید منابع تغذیه و سلامت خود را تأمین کند، بلکه باید نیازهای جنین را نیز برطرف کند. طبق تحقیقات مصرف مولتی ویتامین در بارداری مشکلات کم وزنی جنین هنگام تولد را تا ۲۳ درصد کاهش می‌دهد. همچنین عارضه‌هایی مثل مسمومیت بارداری در زنانی که قبل از به دنیا آمدن جنین از مولتی ویتامین‌ها استفاده می‌کنند ۱۷ درصد کمتر است. در حالت ایده‌آل تا 12 هفته پس از لقاح مصرف مولتی ویتامین توصیه می‌شود. این مسأله به کاهش بیماری‌های پس از زایمان و مسمومیت‌های مختلف در مادر کمک می‌کند. توجه داشته باشید که تغذیه سالم و رعایت رژیم غذایی مجوزی برای نخوردن مولتی ویتامین در بارداری یا پس از آن نیست.
فقر آهن در بدن مادر باردار موجب کم خونی و کاهش وزن نوزادان در زمان تولد می‌شود. کمبود ویتامین A از دیگر کمبودهای مهم تغذیه‌ای است که می‌تواند باعث شب‌کوری و یا زایمان زودرس شود. کم بودن شدید میزان یُد در دوران بارداری باعث از دست دادن جنین یا حتی عقب ماندگی و کرتینیسم می‌شود البته که کمبود شدید یُد بسیار نادر است.
اهمیت مصرف مولتی ویتامین در بارداری
امروز اهمیت مصرف مولتی ویتامین در بارداری، در دنیا ثابت شده است. طبق تحقیقاتی در سال ۲۰۱۲، حدود ۱۷ درصد مردم جهان میزان “روی” در رژیم غذایی خود را کم کرده‌اند و این کاهش ناگهانی عوارض زیادی در مادران باردار داشته است؛ از جمله پره اکلامپسی (مسمومیت حاملگی)، پارگی زودتر از موعود کیسه آمنیوتیک، مشکلات مادرزادی در کودکان و مهم ترین آن زایمان زودرس.
کمبود ویتامین دی در بارداری و همچنین اسید فولیک، ویتامین E ، B12 ، B2 ، B6 و آهن و روی در بین کمبودهای گزارش شده شایع در زنان حامله بوده است. همه ویتامین های ذکر شده در رشد و سلامت جنین تاثیر دارند.
به جز موارد بالا مصرف مولتی ویتامین در بارداری فواید دیگری هم دارد مانند کاهش حالت تهوع در مادر. مولتی ویتامین‌هایی که شامل ویتامین ب هستند به مادران باردار کمک می‌کند در ۳ ماه اول بارداری حالت تهوع کمتری را تجربه کنند. اگرچه استفاده از این ویتامین‌ها باعث قطعِ کامل حالت تهوع نمی‌شود.
انواع ویتامین‌های لازم در بارداری
در ادامه نقش و فواید چند مورد از ویتامین‌های ضروری در دوران بارداری را توضیح می‌دهیم.
اسید فولیک
مصرف نکردن اسید فولیک در بارداری می‌تواند عوارض جدی برای مادر و جنین به همراه داشته باشد. یکی از عوارض شایع عدم مصرف اسید فولیک، افزایش خطر بروز عیب‌های لوله عصبی در جنین است. عیب‌های لوله عصبی در جنین منجر به مشکلات جدی مانند سپتوسل، اسپینا بیفیدا و آنسفالی می‌شوند که می‌توانند خطرناک باشند. علاوه بر این، کمبود اسید فولیک می‌تواند باعث کم شدن سطح هموگلوبین در خون مادر و کاهش توانایی بدن در حمل اکسیژن شود. نتیجه این اتفاق، خستگی بیش از حد، ضعف و بی‌اشتهایی در مادر است. به طور کلی، عدم مصرف اسید فولیک می‌تواند منجر به عوارض جدی برای سلامت مادر و جنین شود و بنابراین، توصیه می‌شود که زنان در دوران بارداری اسید فولیک را به صورت منظم مصرف کنند.
امگا ۳
از آنجا که بسیاری از زنان در دوران بارداری مقدار کافی امگا ۳ را دریافت نمی‌کنند، اکثر مکمل‌های دوران بارداری شامل این ویتامین می‌باشند.
ویتامین E و C
این دو ویتامین هردو آنتی‌اکسیدان هستند و نقش مهمی در بارداری دارند. سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده، منجر به افزایش وزن نوزاد می‌شوند و از بروز بیماری‌های قلبی جلوگیری می‌کنند. هر دو ویتامین در دوران پس از بارداری هم به اختلالات ناشی از زایمان کمک می‌کنند. بنابراین مصرف منظم ویتامین E و C حتی پس از زایمان نیز توصیه می‌شود.
قرص آهن
آهن از مهمترین مکمل‌های بارداری است. در زمان بارداری نیاز به آهن تقریبا دو برابر زمان قبل از بارداری است. فقر آهن در بدن مادر منجر به کم خونی و عدم رشد مغزی و نمو جنین می‌شود. همچنین در رشد عصبی جنین، میزان آهن مادر بسیار مهم است.
بهترین زمان مصرف ویتامین در بارداری چه زمانی است؟
بهترین زمان مصرف ویتامین‌های مورد نیاز، چند ماه قبل از مشاهده علائم بارداری است که در دوره شیر دهی نیز ادامه پیدا می‌کند. ساعات مصرف روزانه این مولتی ویتامین‌ها متفاوت است؛ برای مثال بهترین زمان مصرف قرص کلسیم ۵۰۰ که حداکثر جذب را دارد یک عدد صبح و یک عدد شب است. مصرف ویتامین D نیز به جذب بیشتر کلسیم کمک می‌کند. در ضمن توصیه می‌شود برای زمان مصرف دقیق هر یک از مکمل‌ها با پزشک خود مشورت کنید.
توجه داشته باشید که در صورت بیماری برای مصرف ویتامین ها با پزشک خود مشورت کنید تا از تداخل و عوارض احتمالی جلوگیری شود. این نتایج در بیشتر مواقع از عوارض مصرف زیاد ویتامین ها است. به طور مثال مصرف بیش از 10000 واحد بین المللی یا 3000 میکروگرم ویتامین A می‌تواند عوارض شدیدی مثل از دست دادن استخوان‌ها و آسیب به کبد داشته باشد.
