در اثر افزایش تعداد گلبول های قرمز از حد نرمال، غلظت خون در فرد ایجاد می‌شود. خون در سرتاسر بدن در حال گردش است و وظایف مهمی را بر عهده دارد. اگر خون تغییری نسبت به شرایط عادی خود داشته باشد در این شرایط ممکن است کل بدن تحت تاثیر قرار گیرد. یکی از مواردی که گردش خون را دچار اختلال می‌کند تغییر در غلظت آن است. غلظت خون را می‌توان با انجام آزمایش خون که به بررسی سطح هماتوکریت و تعداد گولبول‌های قرمز خون می‌پردازد تشخیص داد.
اگر شما هم تا به حال با مشکل تیره بودن رنگ خون یا غلظت بالای آن مواجه شده‌اید تا آخر این مقاله همراه ما باشید. در این مقاله به علائم و راه‌های درمان این مشکل می‌پردازیم.
ویژگی های غلظت بالای خون
خون از اجزای مختلفی تشکیل شده است که سلول‌های خونی و پلاسما مهم‌ترین آنها به شمار می‌آیند. در واقع غلظت خون به مقدار درصد گلبول‌های قرمز در خون مربوط می‌شود. در حالت عادی مقدار گلبول‌های قرمز خون در خانم‌ها بین 36-48 درصد و در آقایان 42-56 درصد است. اگر میزان این سلول‌های خونی قرمز از 52 درصد در خانم‌ها و 56 درصد در آقایان بالاتر رود؛ غلظت خون به این صورت تعریف می‌شود. در حالت کلی تغییر غلظت در خون به دو شکل دیده می‌شود:
پلی سیتمی (Polycythemia)
پلی سیستمی به معنی غلظت بالای گلبول های قرمز در خون است. در نتیجه این افزایش غلظت کندی در حرکت خون رخ می‌دهد. ویژگی اصلی پلی سیستمی حرکت کند خون در رگ‌ها است. در نهایت خون کم‌تر به اندام‌ها و دستگاه‌های مختلف می‌رسد و در عملکرد کلی بدن مشکل ایجاد می‌شود.
رژیم غذایی مناسب برای افراد مبتلاء به کم خونی چیست؟
اریتروسیتوز (erythrocytosis)
در بیماری اریتروسیتوز هم افزایش در غلظت خون وجود دارد. در این بیماری بدن در شرایطی قرار می‌گیرد که گلبول قرمز بیشتری تولید کند. در صورتی که گلبول‌های قرمز اکسیژن کافی را به اندام‌ها نرسانند؛ این حالت رخ می‌دهد. قرارگیری در ارتفاع زیاد هم می‌تواند شرایط مشابهی ایجاد کند و بدن برای جبران آن، تولید گلبول‌های قرمز را افزایش می‌دهد. وجود بیش از حد سلول‌های خونی باعث تغییر و افزایش غلظت خون می‌شود. در نتیجه امکان تشکیل لخته خونی بالاتر می‌رود.
علائم غلظت خون
خون با پمپاژ قلب به سرخرگ‌ها وارد می‌شود و در ادامه مسیر خود به مویرگ‌ها وارد می‌شود. مویرگ‌ها اندازه بسیار کوچکی دارند و از این طریق به تمامی سلول‌های بدن مواد لازم را می‌رسانند. غلظت خون در این شرایط از اهمیت زیادی برخوردار است؛ چرا که در صورت افزایش آن اکسیژن رسانی به سلول‌های بدن با مشکل مواجه می‌شود. علائمی که به واسطه غلظت بالای خون ایجاد می‌شود در تمامی نقاط بدن قابل مشاهده است. از جمله مهم‌ترین علائم غلظت خون می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
علائم عمومی
علائم عمومی این بیماری خونی شامل موارد زیر است:
- سرگیجه
- درد گردن
- ضعف و بی‌حالی
- تنگی نفس
- ضعف، بی‌حالی و خستگی
- التهاب و قرمز‌شدن رگ‌های چشم
- اختلال بینایی
- خارش و قرمز شدن پوست
- سرفه‌های مکرر
بازو ها و پا ها
به دلیل غلظت بالا، امکان تشکیل لخته‌های خونی در بخش‌های مختلف بدن بالا می‌رود. در صورت تشکیل لخته خون تورم در آن مخل رخ می‌دهد و یا کل دست یا پا دچار ورم می‌شود. به دلیل این که جریان خون مختل می‌شود؛ دست یا پا به آبی و قرمز تغییر رنگ می‌دهد. با گذر زمان دمای آن بخش نیز بالاتر می‌رود و درد شدیدی ایجاد می‌شود.
قلب
به دلیل بالا رفتن میزان گلبول‌های قرمز در خون، انرژی مورد نیاز قلب نیز بیشتر می‌شود. مقدار نیروی بیشتری صرف می‌شود تا خون با غلظت بالاتر از قلب پمپاژ شود. در چنین شرایطی درد شدید در قفسه سینه و بازوها به وجود می‌آید.
آزمایشگاه فرین امکان آزمایش در منزل را برای شما عزیزان فراهم کرده است.
شش ها
در برخی موارد امکان دارد لخته تشکیل شده، در بخش‌های مختلف حرکت کند. اگر این لخته به سمت ریه‌ها انتقال یابد؛ مشکلات تنفسی برای فرد ایجاد می‌شود. فرد دچار سرفه‌های شدید و مکرر می‌شود؛ حتی ممکن است خون در سرفه‌ها دیده شود. درد در ناحیه قفسه سینه نیز ادامه می‌یابد.
عوارض غلظت خون
در صورتی که این بیماری در مراحل اولیه درمان نشود؛ میزان عوارض آن فراتر می‌رود. از جمله عوارض جدی این مراحل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سکته قلبی و مغزی
- آمبولی ریه (انسداد جریان خون)
- بزرگ شدن بیش از حد کبد و طحال
- افزایش فشار خون
- زخم معده
- دردهای استخوانی
- نقرس و سنگ کلیه
- خونریزی بینی
- ایجاد شدن گرفتگی متاوب دست ها و پاها
راه های درمان غلظت خون
روش‌های درمانی متعددی برای این بیماری وجود دارد. با توجه به شرایط فرد و شدت بیماری، راهکار درمانی مناسب هر فرد تشخیص داده می‌شود. روش‌های سنتی و دارویی که اغلب برای درمان تغییر غلظت در خون می‌توان استفاده کرد:
درمان های سنتی و خانگی
با این‌که این بیماری عوارض جدی می‌تواند به دنبال داشته باشد ولی با روش‌های سنتی می‌توان آن را مهار کرد. همان طور که اشاره شد؛ تغییر در سبک زندگی و تغذیه می‌تواند در برابر تغییر غلظت مقاومت کند. از جمله این درمان‌ها می‌توان به این موارد اشاره کرد.
آشنایی کامل با انواع بیماری و علائم آنها
حجامت و اهدای خون
این روش‌های درمانی از راهکارهای کاربردی به منظور کاهش غلظت در خون می‌باشند. در این حالت مقداری خون از بدن خارج می‌شود و مقدار گلبول های قرمز نیز کاهش می‌یابد.
اصلاح سبک زندگی
تغییر برخی عادات اشتباه مثل سیگار کشیدن یا سبک زندگی کم تحرک می‌تواند این بیماری را مهار کند. سیگار کشیدن علاوه بر مشکلات ریوی که ایجاد می‌کند؛ غلظت خون را هم به طور مستقیم تحت تاثیر قرار می‌دهد. معمولا در افراد سیگاری غلظت بالای خون مشاهده می‌شود؛ همچنین خون آنها به رنگ تیره دارد.
انجام ورزش منظم هم می‌تواند شانس ابتلا به این بیماری را کاهش دهد. حرکات کششی در ناحیه پا نیز از جمله مواردی هستند که پزشکان توصیه زیادی به انجام آنها دارند. حرکات کششی مناسب جریان خون را بهبود می‌بخشد و از ایجاد لخته جلوگیری می‌کند.
درمان های دارویی
داروهای متعددی برای درمان این بیماری و کاهش غلظت و مقدار گلبول‌های قرمز وجود دارد. آسپرین یکی از داروهای اصلی برای درمان این بیماری است. عملکرد آسپرین به این صورت است که خون را رقیق‌تر می‌کند و از تشکیل لخته در خون جلوگیری می‌کند. در برخی موارد نیز از داروهای ضد پلاکت همچون کلوگیدوگرل و تیکلوپدین استفاده می‌شود. چسبیدن پلاکت‌ها به دیواره رگ‌ها نیز لخته و انسداد ایجاد می‌کند. برخی داروهای ضد انعقاد نیز برای درمان این بیماری تجویز می‌شوند. از داروهای ضد انعقاد مهم می‌توان به وارفارین، انوکساپارین، دابیگاتران، آپیکسابان، ریواروکسابان اشاره‌کرد.
برای انجام آزمایش بارداری به بهترین آزمایشگاه در اندرزگو که کادر مجرب و حرفه‌ای دارد و از مدرن‌ترین تجهیزات آزمایشگاهی استفاده می‌کند مراجعه فرمایید.
راه های پیشگیری غلظت خون بالا
همان طور که اشاره شد این بیماری با تغییر در شرایط نرمال در بدن رخ می‌دهد. یکی از راه‌های پیشگیری از این بیماری، داشتن تغذیه مناسب است. استفاده از مواد غذایی که غلظت را کاهش دهند و در حد نرمال نگه دارند توصیه می‌شود. به طور کلی میوه‌ها و سبزیجات حاوی ویتامین‌ها و فیبرهای محلول و نامحلول هستند. مصرف این مواد غذایی باعث کاهش فیبرینوژن در خون می‌شود. فیبرینوژن پروتئینی است که در خون وجود دارد و به لخته تبدیل می‌شود.
استفاده از روغن‌های جامد و حیوانی شانس لخته شدن خون و افزایش غلظت آن را افزایش می‌دهد. استفاده از محصولات لبنی کم چرب به جای پرچرب نیز به همین دلیل توصیه می‌شود. افراد گیاه خوار در برابر این بیماری نسبتا مقاوم هستند چرا که فشار خون پایین‌تری دارند. از مواد غذایی مفید که برای کاهش غلظت و مقدار گلبول قرمز می‌توان از آن استفاده کرد:
- زرد چوبه
- زنجبیل
- فلفل دلمه‌ای
- سیر
- دارچین
- عصاره هسته انگور
از دید فرین
غلظت خون یکی از بیماری‌هایی است که عوارض جدی می‌تواند به همراه داشته باشد. توجه به علائم این بیماری و جلوگیری از شدت یافتن آن توصیه می‌شود. برای درمان این بیماری روش‌های مختلف سنتی و دارویی وجود دارد.
