کیست تخمدان چیست؟ یک بیماری شایع زنانه که در زنان در زمان تخمکگذاری رخ میدهد. زنان سالم در هر ماه یک تخمک کامل تولید کرده و به داخل اندام تناسلی زنانه، یعنی رحم پرتاب میکنند. اما در افراد دارای کیست، تخمک کامل میشود؛ اما به دلیل مشکلاتی نظیر بزرگی یا موانع دیگر، به داخل رحم پرتاب نمیشود. این کیستها ممکن است بدون علامت باشند یا در برخی موارد موجب درد یا مشکلات در قاعدگی شوند. بسیاری از کیستها خودبهخود یا با مصرف قرص در چند هفته از بین میروند، اما برخی ممکن است نیاز به مداخله درمانی داشته باشند. در این مقاله، به بررسی علل ایجاد کیستهای تخمدان، نشانهها، روشهای تشخیص و گزینههای درمانی خواهیم پرداخت. همچنین، اهمیت شناخت این حالت بهمنظور پیشگیری و مدیریت بهینه آن در سلامت زنان را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
انجام انواع آزمایشات نظیر آزمایش خون، آزمایش بارداری و آزمایش در منزل توسط بهترین آزمایشگاه در اندرزگو که کادر مجرب و حرفهای دارد و از مدرنترین تجهیزات آزمایشگاهی استفاده میکند.
انواع کیست تخمدان
کیستهای تخمدان ممکن است به انواع مختلفی تقسیم شوند، که هر کدام ویژگیها و خصوصیات خود را دارند. دو نوع دستهبندی اصلی کیست تخمدان عبارتند از:
کیست های عملکردی یا غیر سرطانی و خوش خیم
خود این دسته معمولاً شامل سه نوع اصلی هستند:
کیست تخمدان فولیکولی
این کیستها در نتیجه ناتوانی فولیکول در آزادسازی تخمک بهعنوان بخشی از چرخه قاعدگی تشکیل میشود. در واقع فولیکول که باید تخمک را آزاد کند، این عمل را انجام نمیدهد.
کیست جسم زرد
جسم زرد هورمونی است که پس از آزادشدن تخمک توسط فولیکول ترشح میشود. در صورت وجود کیست، مایع در داخل این هورمون تجمع یافته و منجر به رشد بیش از حد آن میشود.
کیست های عملکردی
رایجترین نوع کیستهای تخمدان بوده و به دلیل تغییرات طبیعی در چرخه قاعدگی زنان و هنگام آزادشدن تخمک شکل میگیرند. آنها معمولاً به درمان خاصی نیاز ندارند و پس از گذشت یک ماه به طور خودبهخود رفع میشوند.
کیست های غیرعملکردی (Non-Functional Cysts)
کیستهای بدون ارتباط با چرخه قاعدگی و اغلب به علت بیماریهای خاصی بروز میکنند.
کیست تخمدان سیست آدنوما
این نوع کیستهای گاهاً بزرگ که معمولاً پر از مایعات آبکی و مخاطی هستند، روی تخمدانها بروز پیدا میکنند.
مطالعه بیشتر: شایعترین و مهمترین علل زود انزالی و راههای درمان آن چیست؟
کیست درموئید یا تراتوم
کیستهای بدون علامت که از سلولهای تخمک ساز و سلولهای تشکیلدهنده انواع بافت بدن به وجود میآیند.
کیست آندومتریوم
این نوع کیستها از بافت آندومتر که هر ماه در طول چرخه قاعدگی خونریزی میکند، پر میشوند. اندومتریوما که کیست شکلاتی نیز نامیده میشود ممکن است ناشی از اختلالات هورمونی یا مشکلات در ساختار تخمدان مثلاً رشد سلولهای اندومتریال در خارج از رحم باشد.
سرطان تخمدان
یک توده جامد از سلولهای سرطانی یا تومورهاست که معمولاً نیاز به مداخله درمانی جدی دارد.
علائم کیست تخمدان
علائم کیست تخمدان متناسب با نوع و اندازه کیست و همچنین تأثیرات آن بر تخمدانها و اطراف آن متغیر هستند. برخی از علائم معمول کیستهای تخمدان عبارتاند از:
- افزایش اندازه شکم به علت نفخ و تورم
- درد و ناراحتی در ناحیه شکم
- درد و حرکات دردناک روده ناشی از فشار کیست تخمدان روی عضلات و دستگاه گوارش
- تغییرات در دوره قاعدگی مثل افزایش شدت قاعدگی، ناپایداری یا حتی قطع دوره ماهیانه
- درد در منطقه لگن قبل از شروع دوره قاعدگی یا در طول مدت آن
- درد در حین برقراری روابط جنسی
- درد جزئی و خفیف در مناطق پایین کمر یا رانها
- افزایش حساسیت سینهها به علت تغییرات در هورمونها ناشی از کیست تخمدان
- تورم در ناحیه شکم، احساس پر شدن و یا افزایش اندازه شکم
- تغییرات در وزن بهویژه افزایش وزن ناشی از مایعات توده کیست
- احساس تهوع و حتی استفراغ
- خونریزی واژن
- مشکلات ادراری
علائم کیست تخمدان خطرناک
زنان باید بهصورت فوری به پزشک مراجعه کنند اگر با ترکیبی از علائم زیر مواجه شوند، زیرا این ممکن است نشانه پارگی کیست تخمدان یا پیچخوردگی تخمدان باشد:
- درد حاد و شدید همراه با حس تنگی نفس
- افزایش ناگهانی در تعداد ضربان قلب و تنفس سریع
- درد شدید در ناحیه لگن، شکم و ناحیه تخمدان
- سرگیجه، تاری دید و ضعف که بهصورت ناگهانی و بیش از حد حاد رخ میدهند.
- آب دریافتی غیرطبیعی و افزایش وزن بدن
- مشکلات در خالیکردن کامل روده یا مثانه
- خونریزی غیرعادی از واژن، بهخصوص اگر با درد یا سایر علائم خطرناک همراه باشد.
مطالعه بیشتر: بیماری التهاب لگن ناشی از چیست؟ علائم التهاب لگن را بشناسید.
علائم کیست تخمدان در پریودی
علائم کیست تخمدان در دوره قاعدگی ممکن است در هر زنی متفاوت باشند. برخی از علائم ممکن است بهوضوح در دوره قاعدگی قابلتشخیص باشند و شامل موارد زیر باشند:
- درد در ناحیه لگن یا پایین شکم قبل از شروع دوره قاعدگی
- افزایش درد قاعدگی یا تغییر در شدت آن نسبت به عادت معمول
- خونریزی بیش از حد، خونریزی نامنظم یا تغییرات در نوع خونریزی
- نامنظمی در دوره قاعدگی یا تغییرات در مدت و شدت آن
- افزایش اندازه شکم به علت بزرگشدن کیست
- احساس پر شدن یا فشار در ناحیه پایین شکم
- حالت تهوع، استفراغ یا مشکلات گوارشی
علت کیست تخمدان
علت اصلی بروز کیست تخمدان به آزادسازی نامنظم تخمک در طول چرخه قاعدگی زنان مرتبط است. نارسایی یا اختلال در آزادسازی تخمک نیز میتواند باعث ایجاد کیست تخمدان شود. علاوه بر این، عوامل دیگری نیز میتوانند در بروز این مشکل نقش داشته باشند. برخی از اصلیترین علل کیست تخمدان عبارتاند از:
- تولیدمثل غیرطبیعی سلولهای تخمدان که میتواند منجر به ایجاد کیستهای درموئید (تشکیل شده از سلولهای موئید) و سیستآدنوما (تشکیل شده از سلولهای غدد غیرطبیعی) شود.
- کیستهای اندومتریوز (کیستهای حاصل از تخمکهای آزاد نشده در رحم)
- بیماریهای التهابی لگن به عنوان نمونه عفونتهای شدید و التهابی در ناحیه لگن زنان و سرایت به تخمدانها
- در هر دوره قاعدگی، تخمدانها تلاش میکنند تا یک تخمک را آزاد کنند. اگر این فرایند بهدرستی انجام نشود، فولیکول تخمدان بهجای آزادشدن، به یک کیست تبدیل میشوند.
- نقص در تنظیم هورمونهای مرتبط با تخمدان
- پلی سیستیک تخمدان (PCOS) که در این حالت، تعداد زیادی از کیستهای کوچک در تخمدانها ایجاد میشوند که میتوانند تولید هورمونهای غیرطبیعی و اختلال در تولید تخمک و دوره قاعدگی را به دنبال داشته باشند.
- تغییرات در تخمدان
- آسیب یا التهاب تخمدان
- عوامل ژنتیکی
از آخرین باری که آزمایش خون دادی چند وقت میگذره؟؟
همین حالا برای انجام آزمایش خون اقدام کن!!
درمان کیست تخمدان
دارو درمانی: داروهایی مانند داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) برای کاهش درد و التهاب، داروهای کنترل تخمکگذاری (مانند قرصهای آنتی استروژن) برای کنترل تخمکگذاری و داروهای هورمونی ممکن است در تنظیم هورمونها و کاهش اندازه کیست مؤثر باشند.
قرص کیست تخمدان
قرصهای مورداستفاده برای کیست تخمدان معمولاً به دو شکل تقسیم میشوند: قرصهای کنترل تخمکگذاری و قرصهای کنترل هورمون. قرصهای کنترل تخمکگذاری اغلب حاوی هورمونهای مصنوعی مثل استروژن و پروژسترون هستند که تخمکگذاری را کنترل کرده و تشکیل کیستهای تخمدان را کاهش میدهند. این قرصها بهطورکلی بهعنوان قرصهای آنتی استروژن یا کمککننده در بهبود کیستهای تخمدان شناخته میشوند. قرصهای کنترل هورمون هم میتوانند تولید هورمونهای تخمدان را تنظیم کرده و به کاهش کیستها کمک کنند. مدروفم یک نوع قرص کنترل تخمکگذاری است که شامل دو هورمون مصنوعی به نامهای استروژن و پروژسترون میشود. این قرص با کنترل تولید هورمونهای تخمدان، تخمکگذاری را مهار میکند. این قرص نهتنها بهعنوان یک روش کنترل تولید تخمک مورداستفاده قرار میگیرد بلکه میتواند به مدیریت عوارض مثل درد قاعدگی و تنظیم چرخه قاعدگی نیز کمک کند.
عمل کیست تخمدان: در مواردی که کیست بزرگ شده یا علائم زیادی ایجاد کرده است، عمل جراحی ممکن است لازم باشد. این عمل معمولاً به دو صورت انجام میشود: لاپاراسکوپی (جراحی با استفاده از دوربین کوچک از طریق سوراخهای کوچک) یا لاپاراتومی (جراحی با استفاده از برش بزرگ در ناحیه شکم). این جراحی میتواند به تخلیه محتویات کیست، حذف کیست یا حتی حذف تخمدان متأثر کمک کند.
درمان خانگی کیست تخمدان
برخی از افراد ممکن است ترجیح دهند از روشهای خانگی برای کاهش علائم کیست استفاده کنند. تغییرات در سبک زندگی مثل تغییرات در رژیم غذایی، بهحداقلرساندن دریافت کربوهیدرات، کاهش مصرف نمک و غذاهای کنسرو شده، افزایش مصرف میوه، سبزیها و حبوبات و مصرف گیاهان دارویی برخی از این راهکارهای خانگی محسوب میشوند. بااینحال، برای تصمیمگیری درباره استفاده از راههای درمان خانگی، توصیه میشود با پزشک مشورت کنید.
اگر به هر دلیلی شرایط انجام آزمایش در آزمایشگاه را ندارید، آزمایشگاه فرین شرایط انجام آزمایش در منزل را برای شما فراهم کرده است.
درمان کیست تخمدان هموراژیک 30 میلیمتری
درمان کیست تخمدان هموراژیک به قطر ۳۰ میلیمتری به وابستگی بهشدت علائم و نیازهای فرد صورت میگیرد. اگر کیست آزاردهنده باشد و علائمی چون درد شدید، خونریزی غیرعادی، یا احساس فشار شدید به وجود آورد، ممکن است نیاز به درمان فوری داشته باشد. درمان معمولاً شامل استفاده از داروهای ضدالتهاب و مسکن برای کاهش درد است. در موارد شدیدتر، جراحی برای تخلیه و حذف کیست ممکن است.
کیست تخمدان راست و کیست تخمدان چپ
کیست تخمدان راست و چپ به ترتیب به کیستی اشاره دارند که در تخمدان سمت راست یا چپ رحم قرار دارد. این کیستها معمولاً از تخمکهایی که در هر یک از تخمدانها تشکیل میشود، ناشی میشوند. در هر دوره قاعدگی، تنها یکی از تخمدانها تخمک آزاد میکند. کیست تخمدان راست یا چپ زمانی به وجود میآید که فرایند آزادسازی تخمک بهدرستی انجام نشود یا تخمک در مسیر خود به مقصد نرسد.
این کیستها از نظر تشکیل تفاوتی ندارند و اغلب ناشی از خونریزی داخلی تخمدان به دنبال آزادسازی تخمک از فولیکول هستند. زمانی که یک تخمک در فرایند تخمکگذاری از فولیکول تخمدان آزاد میشود، اگر فولیکول خونریزی کند، یک کیست شکل میگیرد. علت دقیق این اتفاق مشخص نیست. این کیستها معمولاً خوشخیم هستند؛ اما ممکن است عوارضی مانند درد شدید یا تورم ایجاد کنند.
گیست تخمدان خطرناک است؟
کلیدیترین عامل برای ارزیابی خطر کیست تخمدان، نهتنها اندازه آن بلکه نوع و ویژگیهای آن نیز است. کیستهای کوچک، بهعنوانمثال آنهایی که اندازه نخود دارند، ممکن است بیخطر باشند و به طور طبیعی خودبهخود حل شوند. اما اگر کیست بزرگتر شود (بزرگتر از ۵۰ تا ۶۰ میلیمتر) یا دارای ویژگیهای ناهنجاری نظیر غلظت مایع درونی یا جداره غیرعادی باشد، ممکن است خطرناک باشد. کیستهایی که بهسرعت رشد میکنند یا ممکن است روی تخمدان فشار ایجاد کنند نیز ممکن است نیاز به مداخله درمانی داشته باشند. برای ارزیابی دقیقتر و تعیین خطرات مرتبط با کیست تخمدان، پزشک باید اطلاعات بیشتری از جمله نوع کیست، علائم مرتبط و تاریخچه پزشکی فرد را در نظر بگیرد.
یک پاسخ
با سلام به کادر آزمایشگاه خوب فرین.
من زمان های پریودیم درد شدیدی رو حس میکنم تو ناحیه تخمدانم. میشه لطف کنید بگید که علائم کیست تخمدان در زمان پریودی چی هستش؟