دیابت نوعی بیماری متابولیکی تقریبا شایع و مزمن است که روند سوخت و ساز گلوکز در بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. قند گلوکز در واقع اصلی‌ترین غذای بدن برای سوخت و ساز است. هر غذایی که می‌خوریم به قند تبدیل می‌شود و در نهایت در سلول‌ها به مصرف می‌رسد. به دلایل متعددی ممکن است قند خون از طریق سلول‌ها جذب و استفاده نشود; این موضوع میزان قند خون را افزایش می‌دهد. عامل اصلی این مشکل کمبود انسولین یا عدم توانایی بدن در جذب آن است که به دلایل مختلفی رخ می‌دهد. بالا بودن قند خون نشان‌دهنده بیماری دیابت است.
با انجام آزمایش در منزل با تیم خبره و حرفه‌ای فرین، در وقت خود صرفه جویی کنید!!
تعریف دیابت به زبان ساده
افزایش میزان قند موجود در خون یک بیماری مربوط به سیستم متابولیسم بدن است. این بیماری بسیار شایع بوده و به دلیل نقص در تولید انسولین یا جذب آن یا هر دو پدید می‌آید. اگر سطح گلوکز خون بالا باشد عوارض متعددی در سلامت فرد مبتلا ایجاد می‌کند.
انسولین هورمونی است که با استفاده از آن سلول‌ها قند را جذب و مصرف می‌کنند. این هورمون در غده پانکراس تولید شده و در خون ترشح می‌شود.
انسولین موجود در خون باعث می شود تا قند محتوای خون کاهش یابد. با کاهش قند خون ترشح انسولین کم می‌شود.
در بیماری دیابت به دو دلیل اصلی یعنی عدم تولید کافی انسولین یا عدم پاسخ سلول‌ها به آن قند خون افزایش پیدا می‌کند. این بیماری مزمن بوده درمان قطعی ندارد و معمولا در تمام طول زندگی با فرد است.
مطالب مرتبط: آشنایی کامل با انواع بیماری و علائم آن‌ها
قند خون بالا چند است؟
مقدار نرمال قند خون ناشتا عددی بین 70 تا 100 میلی گرم است و فردی دیابت دارد که در دو روز مختلف قند خون ناشتای او بالای 126 باشد. اما اگر قند خون فرد عدد 100 تا 126 را نشان دهد نمی‌توان گفت فرد دیابت دارد، زیرا نیازمند بررسی بیشتر است و لازم است تا آزمایش‌های بیشتری گرفته شود تا میزان سلامت فرد سنجیده شود. برای بررسی بیشتر تست‌هایی مانند تست تحمل گلوکز گرفته می‌شود.
علائم دیابت
علائم مختلفی برای دیابت ثبت شده است. در ادامه مهمترین و شایع‌ترین علائم بیماری را نشان می‌دهیم:
- افزایش تشنگی و میل به مصرف آب
- احساس ضعف عمومی در بدن
- افزایش میل به مصرف غذا و احساس گرسنگی زیاد
- از بین رفتن رطوبت دهان و پوست
- کاهش وزن
- تار شدن چشم‌ها
- بهبود دیرهنگام زخم‌ها
انجام انواع آزمایشات نظیر آزمایش خون، آزمایش بارداری، آزمایش ویتامین d، آزمایش ادرار، آزمایش مدفوع و آزمایش در محل کار تهران توسط بهترین آزمایشگاه تهران که کادر مجرب و حرفه‌ای دارد و از مدرن‌ترین تجهیزات آزمایشگاهی استفاده می‌کند.
علائم دیابت در زنان
علاوه بر علائم رایجی که درباره دیابت گفته شد علائمی نیز وجود دارد که فقط در خانم‌ها ایجاد می‌شود. علائمی که در زنان دیابتی دیده می‌شوند عبارتند از:
- خشکی واژن
- عفونت ادراری
- عفونت‌های قارچی
- خشکی و خارش پوست
علت دیابت چیست؟
همانطور که در بخش قبل گفته شد افزایش قند در خون که منجر به بیماری دیابت می‌شود به دلایل مختلفی رخ می‌دهد. ممکن است میزان انسولین ترشح شده در بدن کافی نباشد یا در برخی مواقع بدن قابلیت جذب انسولین و استفاده از قند را از دست می‌دهد. هر کدام از این موارد می‌تواند منجر به افزایش قند خون شوند. دلیل این موارد گاهی جنبه‌های ارثی و سبک زندگی افراد است.
غربالگری دیابت چیست؟
توضیحات دکتر محمدعلی برومند راجع به غربالگری دیابت
انواع دیابت
دیابت نوع یک چیست؟
این بیماری معمولا ژنتیکی است و از کودکی در فرد بروز می‌کند. در برخی موارد نیز در سنین بالاتر دیده می‌شود. محرک‌ها و عوامل محیطی نیز ثابت شده که در ایجاد این بیماری موثر هستند. در این مشکل فرد سلول‌های تولید کننده انسولین را در پانکراس از دست می‌دهد و در واقع بدن فرد قادر به تولید انسولین نیست. علل دیابت نوع یک متعدد است. در واقع وراثت، محیط زندگی و سن از عوامل تاثیرگذار در این بیماری هستند.
دیابت نوع دو چیست؟
در دیابت نوع دوم معمولا فرد نسبت به انسولین مقاومت نشان می‌دهد. در واقع در این رابطه انسولین لازم و کافی توسط لوزالمعده تولید شده اما به دلایلی بدن قادر به استفاده از آن نیست. سبک زندگی، اضافه وزن، کم تحرکی و نوع تغذیه در بروز و شدت این بیماری موثر هستند. این بیماری معمولا در سنین بالای 40 سال شروع می‌شود. افرادی که در خانواده نزدیک فردی مبتلا به دیابت دارند احتمال ابتلا بالاتری به این بیماری دارند.
مطالعه بیشتر: دیابت بارداری در میان زنان باردار بسیار شایع است و می‌توان با رعایت برخی نکات بسیاری از عوارض آن را کنترل کرد.
درمان دیابت
دیابت در موارد بسیاری بیشتر به دلیل سبک زندگی افراد به وجود می‌آید و راه‌های پیشگیری و کنترل آن به صورت دارویی و روش‌های دیگر وجود دارد.
- تغییر سبک زندگی و تغذیه: الگوی مصرف غذا را تغییر دهید و تا جای امکان از مصرف قند‌ها پرهیز کنید. قدم اول برای کنترل این بیماری حذف تمام مواد قندی غذای روزانه است. افرادی که دیابت دارند باید رژیم غذایی سرشار از سبزیجات و پروتئین داشته باشند و تا جای امکان قند و کربوهیدرات را از غذای روزانه حذف کنند.
- ورزش: غیر از کنترل تغذیه ورزش کردن هم در کنترل این بیماری تاثیر بسزایی دارد. افرادی که تحرک بیشتری دارند اضافه وزن کمتری خواهند داشت. این اضافه وزن به نوبه خود ممکن است باعث ایجاد دیابت شود.
- دارو درمانی: در کنار روش‌های بالا که گفته شد بهتر است با پزشک متخصص دیابت در تماس و معاینه باشید تا دارو‌های مختلفی که در این زمینه برای بیماری دیابت تجویز می‌شود را دریافت و به صورت روزانه مصرف کنید. افرادی که به دیابت مبتلا هستند باید به صورت مرتب قند خون خود را چک کنند.
پیشگیری از ابتلا به دیابت
در برخی موارد دیابت به دلیل وراثتی ایجاد می‌شود و به نوعی غیر قابل پیش بینی و پیگیری است. اما در کل داشتن رژیم غذایی مناسب، کاهش اضافه وزن، مصرف میوه و سبزیجات، و ورزش به پیشگیری از این بیماری کمک می‌کنند.
راه‌های تشخیص دیابت
آزمایشات مختلفی برای تشخیص دیابت در بیمار وجود دارد:
- آزمایش قند خون ناشتا (FBG): در این آزمایش خون، پس از 8 تا 12 ساعت ناشتایی، سطح قند خون اندازه‌گیری می‌شود. اگر سطح قند خون 126 میلیگرم در دسی‌لیتر یا بالاتر باشد نشان می‌دهد که فرد مبتلا به دیابت است.
- آزمایش تحمل گلوکز خوراکی (OGTT): در این آزمایش، پس از ناشتایی اولیه، یک محلول حاوی گلوکز مصرف می‌شود و سپس سطح قند خون در فواصل زمانی مشخص اندازه‌گیری می‌شود. سطح قند خون بالاتر از 200 میلیگرم در دسی لیتر به نوعی نشانه بیماری قند خون است.
- آزمایش قند خون تصادفی: در این آزمایش، بدون توجه به زمان آخرین وعده غذایی، سطح قند خون اندازه‌گیری می‌شود. اگر سطح قند خون 200 میلیگرم در دسی‌لیتر یا بالاتر باشد و علائم دیابت وجود داشته باشد، نشانه دیابت است.
- آزمایش HbA1c (هموگلوبین ای وان سی): این آزمایش میانگین سطح قند خون را در 2 تا 3 ماه گذشته نشان می‌دهد. سطح خطر بیماری در این آزمایش شاخص بالاتر از 6.5 است.
- آزمایش گلوکز ادرار (Urine Glucose Test): این آزمایش، جزء آزمایش ادرار روتین است که توسط آزمایشگاه گرفته می‌شود. امروزه آزمایش‌هایی نظیر آزمایش قند خون ناشتا و هموگلوبین A1c جایگزین این آزمایش برای تشخیص دیابت شده‌اند.
در پایان
دیابت نوعی بیماری مزمن است که در آن میزان قند خون افزایش می‌یابد و این مسئله می‌تواند به مشکلات متعددی منجر شود. بیماری دیابت در دو نوع ۱ و ۲ وجود دارد که عوامل مختلفی دارند. تشخیص زودهنگام این بیماری با استفاده از آزمایشات دقیق در سلامت فرد و پیشرفت بیماری نقش مهمی دارد. تغییر سبک زندگی ورزش و فعالیت بدنی نقش مهمی در کنترل و مدیریت این بیماری دارند. با آگاهی از این بیماری و رعایت یک سری رفتار‌ها در زندگی ریسک این بیماری تا حد قابل قبولی کاهش دارد.
