در این بخش میخواهیم در مورد بیماریهای گوارشی در راهنمای ob و fit مطالبی را به شما بیاموزیم. گاهی اوقات مقداری خون در مدفوع وجود دارد که به راحتی قابل تشخیص نمیباشد. در این حالت میتوانید با بررسی ob این موضوع را مشخص کنید. استفاده از آزمایش ob برای تشخیص سرطان روده بسیار مهم است. البته وجود خون در مدفوع میتواند دلایل متعددی داشته باشد که یکی از آنها سرطان رود است.
بیماریهای گوارشی در راهنمای ob و fit میتواند با استفاده از آزمایش خون مخفی تشخیص داده شود. این آزمایش معمولاً برای افرادی که به منظور فقر آهن به پزشک مراجعه مینمایند نیز تجویز میشود. به طور کلی وجود خون در مدفوع میتواند از بیماریهای گوارشی خبر دهد. به همین دلیل این مشکل باید جدی گرفته شود. آزمایش occult blood گران قیمت نیست. این آزمایش معمولاً برای افرادی که سن آنها بیشتر از ۵۰ سال میباشد هر شش ماه یکبار به منظور غربالگری سرطان روده انجام میشود.
به طور کلی بیماریهای گوارشی در راهنمای ob و fit میتواند به دلیل خونریزی در دستگاه گوارش باشد. در این موارد پزشک آزمایش خون مدفوع را تجویز مینماید. در برخی موارد نیز ممکن است فرد هیچ علامتی نداشته باشد اما این آزمایش برای غربالگری سرطان تجویز گردد.
آزمایش مدفوع مثبت Occult blood مثبت چیست؟
در آزمایش مدفوع نمونه مدفوع به دقت بررسی میشود تا بیماریهای دستگاه گوارش به خوبی تشخیص داده شوند. این آزمایش میتواند اطلاعات بسیار دقیق و مفیدی را درباره سوء تغذیه، عفونت و سرطان در اختیار پزشک قرار دهد. آزمایش مدفوع به شکلهای مختلف مانند کشت مدفوع، آنتی ژن DNA ،انگل و کالپروتکتین انجام میگردد. در بررسی مدفوع بررسی خون مخفی نیز صورت میگیرد که به آن تست بررسی Occult blood گفته میشود.
بعد از مثبت شدن نتیجه آزمایش ob که میتواند به علت سرطان روده بزرگ باشد ممکن است پزشک برای بررسی بیشتر وضعیت رودهها و معده انجام آندوسکوپی و کولونوسکوپی را توصیه نماید. البته گاهی اوقات با وجود آزمایش ob منفی نیز پزشک انجام کولونوسکوپی را توصیه میکند زیرا گاهی اوقات سرطان روده بدون خونریزی میباشد.
در ادامه در مورد بیماریهای گوارشی در راهنمای ob و fit باید بگوییم که آزمایش fit هم نوعی آزمایش خون مخفی میباشد که وجود خون در مدفوع را تشخیص میدهد. تفاوت این آزمایش با آزمایش ob این است که بسیار اختصاصی تر است و نتیجه آن دقیقتر میباشد. در این آزمایش در یک نوبت از بیمار نمونه میگیرند.
یکی از بیماریهای گوارشی در ارتباط با تستهای ob و fit بیماری دیورتیکولی در روده میباشد. این بیماری مربوط به بیرون زدگیهای کوچک در دیواره روده است که معمولاً مشکل حادی را برای بیمار ایجاد نمیکند اما میتواند خونریزی و عفونت را در بدن وی به وجود آورد.
یکی دیگر از بیماریهای گوارشی در ارتباط با تستهای ob و fit شقاق مقعد است. این بیماری یک پارگی در قسمت مقعد میباشد که معمولاً با درد و خونریزی همراه است. این مشکل معمولاً جای نگرانی ندارد. از دیگر بیماریهایی که در آزمایش ob تشخیص داده میشود آنژیودیسپالزی (Angiodysplasia) میباشد. در این بیماری عروق خونی غیر نرمال دچار خونریزی میشوند.
یکی دیگر از بیماریهای شایع که میتواند باعث وجود خون در مدفوع شود زخم معده است. این زخم معمولاً در لبه بالایی روده کوچک ایجاد میشود. زخم معده معمولاً بر اثر عفونت ناشی از هلیکوباکترپیلوری بدن به وجود میآید. مصرف طولانی مدت داروهایی مانند ایبوپروفن، آسپرین و ناپروکسن نیز میتواند به مرور زمان زخم معده را ایجاد کند.
پولیپ، توده خوش خیمی است که میتواند در طول زمان رشد کند. بهتر است نسبت به این زائدهها بیتوجهی نشود زیرا ممکن است سرطانی شوند. اگر خونریزی به دلیل وجود پولیپ باشد میتوان آن را با کولونوسکوپی به خوبی مشاهده نمود. از دیگر بیماریهای گوارشی در ارتباط با تستهای ob و fit مشکلات مربوط به مری میباشد. پارگی در مری هم میتواند باعث خون در مدفوع شود.
آزمایش ایمونوشیمیایی مدفوع (FIT) برای بررسی چیست؟
آزمایش خون مخفی یا آزمایش FIT یک آزمایش تشخیصی است که برای آشکارسازی خون نهفته در مدفوع استفاده میشود. این آزمایش ممکن است به عنوان یکی از ابزارهای اولیه برای تشخیص بیماریهای مختلف در سیستم گوارشی مورد استفاده قرار گیرد. دلیل انجام آزمایش خون مخفی این است که به عنوان یک ابزار پیشگویی و تشخیصی برای بیماریهای گوارشی میباشد.
- سرطان کولورکتال
این آزمایش میتواند به عنوان نشانگر اولیه سرطان کولون و رکتوم (سرطان کولورکتال) استفاده شود، زیرا وقتی که سرطان یا پولیپهای بدخیم در روده وجود داشته باشد، ممکن است کمی خون با مدفوع ترکیب شود که آزمایش خون مخفی این خونریزیها را تشخیص میدهد.
- بیماریهای خونریزی گوارشی
آزمایش خون مخفی همچنین میتواند خونریزیهای کوچک و نهفته در سیستم گوارشی که ممکن است ناشی از زخمها، التهابها یا بیماریهای دیگر باشد را تشخیص دهد. این آزمایش ممکن است در تشخیص بیماریهای دیگر نیز مفید باشد، اما نتایج مثبت آزمایش خون مخفی تنها نشاندهنده وجود خون در مدفوع است و برای تایید تشخیص، بررسیهای دقیقتر نیاز است. روش انجام آزمایش خون مخفی معمولاً به این صورت است که نمونهای از مدفوع فرد گرفته میشود و سپس به آزمایشگاه فرستاده میشود تا بررسی شود که آیا خون نهفته در مدفوع وجود دارد یا خیر.
آزمایش RAPID FIT که توسط کیتهای سریع و مخصوص انجام میگیرد در مراکز بهداشتی موجود بوده و قابل استفاده در منزل و مراکز بهداشت میباشد که جهت غربالگری سرطانهای کولورکتال استفاده میشود.
تشخیص سرطان روده با آزمایش OB
آزمایش خون مخفی (Occult Blood Test) یا (OB) نمیتواند به تنهایی سرطان روده را تشخیص دهد. این آزمایش تنها نشاندهنده وجود خون نهفته در مدفوع است و ممکن است این خونریزی ناشی از دلایل دیگری همچون التهابهای معده و روده، بواسیر(هموروئید) یا خونریزیهای از دست رفته در سیستم گوارشی باشد. برای تشخیص دقیق سرطان روده، نیاز به انجام آزمونهای دیگر نیز هست.
برای تشخیص سرطان کولون و رکتوم، تعدادی از آزمونها و فرآیندها میتوانند انجام شوند که شامل موارد زیر است:
- کولونوسکوپی (Colonoscopy)
در این فرآیند، یک لوله بلند و انعطافپذیر به نام کولونوسکوپ به همراه یک دوربین در انتهای آن وارد روده بزرگ میشود تا به صورت مستقیم دیوارهها و فضای داخلی روده بررسی شود. پزشک میتواند تغییرات غیرطبیعی، پولیپها یا تودههای بدخیم را در این فرآیند تشخیص دهد و اگر لازم باشد نمونهبرداری (بیوپسی) انجام دهد.
- آزمایش ایمونوشیمیایی مدفوع (Fecal Immunochemical Test) یا (FIT)
این آزمایش نیز مانند آزمایش خون مخفی برای تشخیص خون نهفته در مدفوع به کار میرود، اما از مواد شیمیایی خاصی برای شناسایی هموگلوبین (پروتئین حاوی آهن در خون) استفاده میکند که میتواند دقت بیشتری داشته باشد.
- آزمایش DNA ایمونوشیمیایی مدفوع (DNA FIT)
این آزمایش مشابه آزمایش FIT است، اما به جای شناسایی هموگلوبین، تغییرات ژنتیکی مرتبط با سرطان کولون را تشخیص میدهد.
آزمایشهای تصویربرداری: مانند کولونوگرافی کامپیوتری (CT Colonography) یا رنگبری دیجیتال (Virtual Colonoscopy) که با استفاده از تصاویر رنگی، تصویر سه بعدی از داخل رودهها ارائه میدهند و ممکن است در تشخیص تودههای بدخیم مفید باشند.
بیماری های گوارشی در آزمایش FIT
آزمایش FIT یا Fecal Immunochemical Test، یک آزمایش غیر تهاجمی و غیر معمول برای تشخیص خون نهفته در مدفوع است. این آزمایش از مواد شیمیایی خاصی استفاده میکند که به طور خاص به پروتئینهای هموگلوبین حساس هستند، که نشاندهنده وجود خون در مدفوع است.
بیماریهای گوارشی مختلف ممکن است منجر به خونریزیها در سیستم گوارشی شوند و این خونریزیها میتوانند توسط آزمایش FIT تشخیص داده شوند. برخی از بیماریها و شرایط گوارشی که میتوانند منجر به خونریزی و نتیجه مثبت در آزمایش FIT شوند عبارتند از:
- سرطان کولورکتال
سرطان کولون و رکتوم ممکن است خونریزیهایی ایجاد کند که میتوانند توسط آزمایش FIT تشخیص داده شوند. با انجام آزمایش FIT، خون نهفته که از تودههای بدخیم (تومورها) در روده ناشی میشود، شناسایی میشود.
- پولیپهای روده
پولیپها نوعی برآمدگیهای کوچک و عادی هستند که بر روی دیواره داخلی روده شکل میگیرند. برخی از پولیپها ممکن است خونریزی کنند و این خونریزیها میتوانند توسط آزمایش FIT تشخیص داده شوند. پولیپها میتوانند زمینه ساز سرطان کولورکتال باشند.
- آبسه معده
آبسه معده یک عارضه خونریزی کننده است که ممکن است باعث خونریزیهای نهفته در مدفوع شود و این خونریزیها ممکن است در آزمایش FIT تشخیص داده شوند.
- بواسیر
بواسیر (هموروئیدها) نوعی تورمهای رگهای خونی در منطقه محیط مقعدی هستند که ممکن است باعث خونریزیهایی شوند که توسط آزمایش FIT تشخیص داده میشوند.