دورههای پریود ماهیانه یا قاعدگی، شایعترین علت از دست دادن آهن در زنان سراسر جهان است. تحقیقات نشان میدهد که زنان در سنین باروری، تا 2 برابر بیشتر از مردان، بهصورت روزانه به آهن و انواع ویتامین نیاز دارند. متوسط دورهی قاعدگی بین دو تا پنج روز طول میکشد.
تخمینها حاکی از آن است که 220 تا 250 میلیگرم آهن در هر پیمانه خون در طول قاعدگی از دست میرود. البته این میزان ممکن است در طول زندگی یک زن بهدلیل تغییر در ذخایر آهن، تغییر در مصرف داروهای ضد بارداری، استفاده از دستگاههای داخل رحمی یا برخی داروها، متفاوت باشد. در این مقاله به بررسی فواید مصرف قرص آهن و تاثیر آن در قاعدگی میپردازیم.
بیشتر بخوانید: انواع ویتامین برای رشد مو
میزان نیاز زنان به آهن در طول دورهی زندگی
زنان در نیمی از عمر خود به آهن بیشتری نیاز دارند. بهعنوان مثال، انجمن تغذیه آلمان (DGE) توصیه میکند که زنان در سنین باروری باید روزانه 15 میلیگرم آهن مصرف کنند، در حالی که برای مردان فقط 10 میلیگرم توصیه میشود. در موقعیتهای خاص زندگی، زنان به 30 میلیگرم در روز در دوران بارداری یا 20 میلیگرم در روز پس از بارداری نیاز دارند. تنها با شروع یائسگی، نیاز زنان به آهن مشابه مردان میشود.
مصرف آهن در طول دورهی قاعدگی
سیستم تنظیم کنندهی سطح آهن طبیعی زنان در زمان از دست دادن خون، جذب آهن را از رژیم غذایی افزایش میدهد. میزان جذب طبیعی 1 میلیگرم، در طول دورهی قاعدگی ممکن است به 5/1تا 3 میلیگرم در روز افزایش یابد. این پاسخ طبیعی بدن زنان به از دست دادن خون است. البته تامین آهن تنها از طریق رژیم غذایی ممکن است کمی دشوار باشد (بهویژه در زنانی که بهمیزان کمی گوشت قرمز مصرف میکنند یا تحت رژیم غذایی گیاهی بوده یا در دوره پس از زایمان هستند). در میان زنانی که پریودهای سنگینتری را تجربه میکنند، مصرف روزانه و کافی آهن، از اهمیت ویژهای برخوردار است.
درباره علائم و درمان کم خونی بیشتر بخوانید
علائم هشدار از دست دادن آهن در قاعدگی
بهطور طبیعی، از دست دادن آهن در زنان فرآیندی طبیعی است اما روند آن باید کنترل شده باشد. از جمله مهمترین علائمی که میتوانند هشدار دهنده باشند عبارتند از:
- اگر پدها یا تامپونها پس از 1 تا 2 ساعت نیاز به تعویض داشته باشند یا فنجانهای قاعدگی نیاز به تخلیه ی سریعتر از حد معمول، داشته باشند.
- اگر دورهی پریود بیش از 7 روز طول میکشد.
- اگر خون قاعدگی حاوی تعداد زیادی لختهی خون غلیظ است.
- اگر در طول دورهی پریود، احساس ضعف، خستگی و عدم تحرک میکنید.
زنانی که با یک یا چند مورد از این علائم دست و پنجه نرم میکنند، در طول دورهی قاعدگی خود، مقادیر فزایندهای خون از دست میدهند (احتمالاً بیش از 80 میلیلیتر در هر چرخه). خونریزی شدید قاعدگی نهتنها ناخوشایند است، بلکه برای ذخایر آهن نیز چالش ایجاد مینماید (که برای بسیاری از افراد مشکل اساسی است). بسته به شدت قاعدگی، ممکن است نیاز به آهن اضافی وجود داشته باشد که فقط از طریق رژیم غذایی یا بهسختی جبران میشود یا اصلاً برطرف نمیشود. جای تعجب نیست که تا 70 درصد از زنان مبتلاء به هیپرمنوره (Hypermenorrhea) از کمبود آهن یا از کمخونی ناشی از کمبود آهن رنج میبرند.
تاثیر کمبود آهن بر بخشهای مختلف بدن
کمبود آهن میتواند بر قسمتهای مختلف بدن موثر باشد. این اثرات بهصورت زیر است:
- سیستم عصبی مرکزی: کاهش عملکرد، کمبود قدرت و حرکت، استرس، مشکلات تمرکز، سردرد، مشکلات خواب، سندرم پای بیقرار، خلقوخوی افسرده، بیش فعالی و اختلال توجه در کودکان و نوجوانان
- پوست و عروق: اختلال در رشد مو و ناخن، ریزش مو، رنگ پریدگی، خشکی پوست، ترک در کنارهی دهان و حساسیت به سرما
- قلب و سیستم تنفسی: تنگی نفس، تپش قلب، خستگی و سرگیجه
- کمخونی
- ایمنی: افزایش حساسیت به عفونت
- هوسهای غذایی غیرمعمول (مانند تکههای یخ، کرفس و بادام زمینی)
- عضلات: کاهش استقامت، ضعف عضلانی، خستگی و افت عملکرد
تشخیص انواع بیماری ها و کمبود ویتامین ها در آزمایشگاه چیذر (فرین)
آیا میتوان همیشه در طول قاعدگی، آهن کافی را از غذا دریافت کرد؟
زنان در طول هر سیکل قاعدگی میتوانند تا نیم لیتر خون از دست بدهند. اگرچه امکان دریافت آهن از طریق غذا موجود است اما بهدلیل قاعدگی ممکن است برای تامین میزان مصرف روزانه، کافی نباشد.
قبل از اینکه بدن ما بتواند آهن را جذب و از آن استفاده کند، باید چندین عامل وجود داشته باشند. سیستم گوارشی سالم و مقادیر کافی از مواد مغذی مانند روی، ویتامین C و B کمپلکس ضروری است.
از طرفی پروتئینهایی که مواد مغذی را وارد جریان خون میکنند نیز باید در رژیم غذایی برای جذب آهن، وجود داشته باشند. برخی از غذاهای غنی از آهن شامل گوشت قرمز، طیور، ماهی، دانهها، لوبیا و سبزیهای تیره و برگدار است.
استفاده از قرصهای مکمل آهن
اگر تصمیم دارید سطح آهن خون خود را از طریق مکملهای آهن، افزایش دهید، مهم است که قرصی را انتخاب کنید که جذب بالایی داشته باشد و تاثیر سوء بر دستگاه گوارش شما نگذارد. مکملهای سولفات معمولاً در این راستا مورد استفاده قرار میگیرند، اما این قرصها ممکن است باعث تحریک روده، یبوست و حالت تهوع شوند.
آیا مصرف آهن در دوران قاعدگی الزامی است؟
اگر دارای سطح کافی آهن هستید، لزوماً در طول دورهی قاعدگی خود، نیازی به مصرف آهن نخواهید داشت اما در زنانی که خونریزی شدید قاعدگی را تجربه میکنند یا افرادی که سطوح پایین فریتین دارند، قرص آهن توصیه میشود. دقت کنید که در این شرایط، صرفاً مصرف آهن فقط در طول قاعدگی کافی نیست و باید مکملها بهطور منظم در مدت زمان طولانیتری مصرف شوند (این کار باید با مشورت یک متخصص انجام گیرد).
درباره علائم کمبود ویتامین دی بیشتر بدانید
نکات مهم در هنگام مصرف قرص آهن
در هنگام مصرف قرص آهن باید مواردی را در نظر بگیرد. از جمله مهمترین این نکات عبارتند از:
- آهن دو ظرفیتی مانند گلوکونات آهن یا فومارات آهن در ترکیب با ویتامین C بهتر جذب بدن میشوند.
- آهن با دوز پایین معمولاً نهتنها بهتر تحمل میشود بلکه یک تیم تحقیقاتی در ETH زوریخ در مطالعهای نشان داد که مقادیر کمتر آهن بسیار موثرتر از دوزهای بالای آهن جذب میشود.
برخی از مواد افزودنی میتوانند جذب آهن را در بدن مختل کنند و حتی باعث ایجاد استرس در بدن شوند. بنابراین، تنها مواردی باید انتخاب شوند که تا حد امکان خالص و بهطور ایدهآل عاری از مواد افزودنی باشند.
بیشتر بخوانید: انواع جوش صورت
کلام آخر
از دوران کودکی تا پیری، هورمونهای جنسی زنانه، سلامت جسمی و روانی زنان را شکل میدهند. با شروع اولین قاعدگی، نوجوانان جنبهی جدیدی از زن بودن را تجربه میکنند. یک زن در طول زندگی خود حدود 500 بار پریود میشود، بنابراین در مجموع از اولین قاعدگی تا یائسگی حدود 30 لیتر خون از دست میدهد. اگر عنصر کمیاب آهن با غذا یا فرآوردههای آهنی اضافی جایگزین نشود، بدن به تدریج آهن را از دست میدهد. بنابراین زنان در سنین باروری باید به تعادل آهن خود توجه ویژهای داشته باشند. این امر همچنین توسط مطالعاتی که نشان میدهد زنان ۱۰ برابر بیشتر از مردان در معرض خطر کمبود آهن یا کمخونی فقر آهن هستند، تأیید میشود.
بنابراین بهنظر میرسد که زنان در بیشتر طول زندگی خود به نوعی از مکملهای آهن نیاز دارند. از آنجاییکه کم بودن سطح آهن در بدن میتواند خطرناک باشد، توصیه میکنیم در صورتی که قاعدگیهای شدیدی را پشت سر میگذارید یا نشانههای کمبود آهن را مشاهده میکنید، حتماً با مشورت با پزشک متخصص، از مکملهای آهن استفاده نمایید.
2 پاسخ
سلام
یک سوالی داشتم
مصرف قرص آهن برروی تسکین درد پریودی هم تاثیرگذار هست؟
سلام
فقر آهن بر روی درد پریودی تاثیرگذار است.