آشنایی با بیماری فاویسم یا باقلایی + علائم و ممنوعیات آن

به طور کلی بیماری فاویسم، یک بیماری خونی و ژنتیکی می‌‌باشد. این بیماری به دلیل اختلالات خونی که رخ می‌دهد، علائم خود را بروز می‌دهد. افرادی که دچار بیماری فاویسم می‌‌شوند، ژنی که نقش تولید آنزیم گلوکز ۶ فسفات دهیدروژناز را دارد، در آن‌ها خاموش بوده و بیان نشده است. با ما در این مقاله همراه باشید تا با این بیماری که نیاز است آن را جدی گرفت آشنا شوید.

بیماری فاویسم یا باقلایی چگونه بیماری است؟

بیماری فاویسم، در بدن به صورت نهفته است و زمانی که مبتلایان باقلا یا برخی از دارو‌های خاص را استفاده می‌‌نمایند، علائم آن ظهور پیدا می‌کند. برخی از عفونت‌ها نیز می‌‌توانند باعث بروز علائم این بیماری در افراد شوند. جالب است بدانید که این بیماری می‌تواند از طریق شیر مادر به کودکانی که زیر یک سال سن دارند، انتقال پیدا کند.

برای انجام آزمایش بارداری به بهترین آزمایشگاه در تهران که کادر مجرب و حرفه‌ای دارد و از مدرن‌ترین تجهیزات آزمایشگاهی استفاده می‌کند مراجعه فرمایید.

به طور کلی این بیماری بیشتر در پسر بچه‌های ۵ ساله دیده می‌‌شود. افرادی که در نواحی ساحلی ایران از جمله نواحی شمالی و جنوبی زندگی می‌کنند، این بیماری در آن‌ها رایج‌ تر است.

بیماری باقلایی در دنیا از شایع ‌ترین بیماری‌‌هایی است که منشأ نقص آنزیمی‌ دارند. تنها نکته‌ای که در رابطه با این بیماری وجود دارد، این است که بیماری فاویسم یا باقلایی می‌‌تواند‌ همراه با خود برخی از عوارض خطرناک نظیر کم خونی، زردی نوزادی،‌ همولیز گلبول‌های قرمز خون را به وجود آورد.

انواع فاویسم

طبق نظر سازمان بهداشت جهانی، بیماری فاویسم به ۵ گروه، دسته‌ بندی شده است. سه گروه اول دارای کمبود می‌‌باشند. ۵  نوع بیماری فاویسم به شرح زیر می‌‌باشد:

•  کلاس ۱: این گروه از بیماران باقلایی دارای کمبود شدید آنزیم و فعالیتی کمتر از ۱۰ درصد‌همراه با کم خونی‌همولیتیک مزمن می‌‌باشند.
•  کلاس ۲: این گروه دارای کمبود شدید آنزیم با فعالیت کمتر از 10 درصد،‌همراه با‌همولیز متناوب گلبول‌های قرمز‌هستند.
• کلاس ۳: این گروه از بیماران دارای کمبود متوسط آنزیم، با فعالیت ۱۰ الی ۶۰ درصد می‌باشند.‌ همولیز گلبول‌‌های قرمز در آن‌ها تنها در زمان مواجه‌شدن با عوامل استرس‌زا صورت می‌گیرد.
•  کلاس ۴: این نوع از بیماران مبتلا به فاویسم، به صورت غیر کمبود آنزیمی‌بوده و‌هیچ گونه علائم بالینی در آن‌ها وجود ندارد.
• کلاس ۵: این دسته از بیماران باقلایی بدون علائم بالینی‌ هستند.‌ همچنین دارای افزایش فعالیت آنزیمی‌ می‌‌باشند.

آشنایی کامل با انواع بیماری و علائم آ‌ن‌ها

علت فاویسم

علت وجود این بیماری در افرادی که فاقد آنزیم گلوکز ۶ فسفات دهیدروژناز‌هستند، این است که این آنزیم به احیاء اکسیدآن‌های تولید شده در گلبول‌های قرمز می‌پردازد. در صورت نبود آنزیم گلوکز 6 فسفات دهیدروژناز، سطح اکسیدان در گلبول قرمز افزایش می‌یابد. از این رو‌همولیز گلبول‌‌های قرمز رخ می‌‌دهد.

با فرین آزمایشگاه را به خانه خود بیاور!!

انجام آزمایش در منزل با بهترین تجیزات و کادر حرفه‌ای و مجرب

علائم و نشانه‌ های فاویسم

علائم بیماری فاویسم می‌‌تواند در کلاس‌های مختلفی که در بالا به آن‌ها اشاره نمودیم، متفاوت باشد. با این حال برخی از علائم به صورت عمومی‌بوده و به شرح زیر خواهند بود:

•  رنگ پریدگی
•  کم شدن میزان ادرار
•  ضرب شدن پوست بیمار
• تیره شدن رنگ ادرار
•  دل درد
•  تب
•  استفراغ
•  تهوع
• تنگی نفس
•  خستگی و ضعف
•  نبض و ضربان قلب تند و ضعیف
•  افزایش ناگهانی دمای بدن
•  زرد شدن غشاهای مخاطی
•  مختل شدن شرایط فیزیکی بدن

در برخی از کلاس‌‌های ذکر شده در بالا بیماری فاویسم بدون علائم بالینی می‌‌باشد. با این حال کلاس‌‌های دیگر، علی رغم داشتن عوارض و علائم ذکر شده، بروز این علائم کاملاً موقتی است. در بین بیماران مختلف، علائم این بیماری در مدت زمان بین ۲۴ تا ۴۸ ساعت پایدار بوده و پس از آن کم کم علائم بیماری باقلایی از بین خواهد رفت.

اگرچه برخی از بیماران باقلایی‌هیچگونه علائم بالینی ندارند اما از آنجایی که در بدن آن‌ها‌همولیز گلبول‌های قرمز به صورت متناوب رخ می‌‌دهد، به مرور زمان با کم خونی شدید مواجه خواهند شد. مبتلا شدن فرد به کم خونی شدید در بازه زمانی بسیار کوتاهی بوده و بایستی تحت کنترل قرار بگیرد. لذا از مهمترین و پایدار ترین علائمی‌که ما می‌توانیم برای بیماری فاویسم در نظر بگیریم، کم خونی می‌‌باشد.

وجه اشتراک این بیماری با سایر بیماری‌ ها

با این حال افرادی که گاهی اوقات دچار علائم ذکر شده می‌‌شوند، نمی‌‌توانند به صراحت بگویند که از بیماری فاویسم رنج می‌‌برند. بیماری فاویسم تنها توسط آزمایش خون تشخیص داده می‌‌شود. چرا که علائم ذکر شده در بالا می‌تواند علائم مشترک بین بیماری‌های مختلف باشد. لذا نباید به صورت خودسر، دارویی مصرف نموده یا در صورت داشتن علائم مذکور بیماری خود را مبتلا به بیماری باقلایی دانست.

علل ابتلا به غلظت خون چیست؟ چگونه می‌توان آن را درمان کرد؟

درمان فاویسم

حدود ۴۰۰ میلیون نفر از جمعیت کل جهان به این بیماری مبتلا‌ هستند. نکته مهمی‌که در رابطه با بیماران مبتلا به باقلایی وجود دارد، این است که زندگی این افراد کاملاً شبیه به یک زندگی یک فرد سالم است. آن‌ها می‌‌توانند تمام فعالیت‌‌های روزمره افراد سالم را انجام دهند. تنها زمانی که علائم این بیماری ظهور پیدا می‌کند، این بیماران بایستی به فکر درمان بیماری خود و رفع علائم به وقوع پیوسته باشند.

به طور کلی برای این بیماری، درمان قطعی وجود ندارد. لذا توصیه پزشکان برای مقابله با بیماری فاویسم، دور ماندن مبتلایان از عواملی است که باعث بروز علائم این بیماری می‌‌شوند. از مهم‌ ترین عامل‌هایی که می‌‌تواند باعث ظهور علائم بیماری فاویسم در مبتلایان شود، مصرف باقلا است.

تغذیه بیماران فاویسم

باقلای سبز در‌ هر شکل و‌ هر ماهیتی می‌‌تواند به بیماران باقلایی آسیب برساند. از این رو به مبتلایان توصیه می‌‌شود که تغذیه آن‌ها کاملاً کنترل شده بوده و از مصرف باقلا بپرهیزند. گاهی اوقات دیده می‌‌شود که بیماران مبتلا به باقلایی با عبور از کنار یک مزرعه باقلای سبز نیز به علائم مذکور مبتلا خواهند شد. لذا این بیماران بایستی از باقلای سبز کاملاً دوری کنند.

غذاهای ممنوع فاویسم

اگرچه باقلا بیشترین میزان تحریک بر این بیماری را دارد اما برخی از حبوبات دیگر نظیر: سویا، لوبیا، نخود، لپه، نخود فرنگی و عدس نیز می‌‌توانند باعث بروز علائم این بیماری شوند.

سولفیت‌ها نیز می‌توانند عاملی تحریک آمیز برای بیماری فاویسم باشند. لذا به مبتلایان توصیه می‌‌شود که از خوردن نوشابه‌‌ها، نوشیدنی‌های الکلی، آبمیوه‌‌های صنعتی، ترشی‌‌ها و برخی از میوه‌های خشک که دارای سولفیت‌هستند، بپرهیزند. بیماران مبتلا به باقلایی بایستی در زمان خرید محصولات کارخآن‌های حتماً ترکیبات ذکر شده به روی بسته‌ بندی را بررسی نموده و در صورتی که از سولفیت در آن مواد غذایی استفاده شده، از خرید آن پرهیز نمایند.

منتول نیز یکی دیگر از موادی می‌‌باشد که می‌‌تواند باعث تحریک بیماری فاویسم شود. متاسفانه مشکلی که در رابطه با استفاده از منتول وجود دارد، این است که این ماده در زندگی روزمره ما نقش حیاتی دارد. چرا که انواع مختلفی از آبنبات‌‌ها، دهان‌شویه‌‌ها، خمیر دندان‌ها و… تشکیل شده از منتول‌ هستند.

رنگ‌های خوراکی آبی، ویتامین c، ویتامین کا، مکمل‌‌های غذایی حاوی آهن، محصولاتی که بدون گلوتن بوده و از ترکیبات باقلایی در آن استفاده شده، برخی از ترکیبات گیاهی نظیر: عرق گیاه شیرین بیان، چای سیاه و چای سبز‌همگی بایستی تا حد امکان از برنامه غذایی این بیماران حذف شده و یا اگر حذف آن‌ها امکان ‌پذیر نباشد، مصرف آن‌ها کاملاً کنترل شده باشد.