تشخیص بیماری کرونا مبتنی بر سه مورد است. اول علائم بالینی شامل تب، لرز، سرفه، عطسه، تنگی نفس و… است. مورد دوم تصویربرداری است که توسط سی‌تی اسکن انجام می‌شود. مورد سوم استفاده از انواع تست‌های آزمایشگاهی است. علائم حیاتی و تصویربرداری ممکن است دقیق نباشند و تشخیص بیماری کووید19 را قطعی نکنند زیرا ممکن است علائم بیماری اختصاصی نباشند و پزشک احتمال بیماری دیگری را نیز بدهد؛ مثلا بیمار تنگی نفس دارد و پزشک علاوه بر کرونا، احتمال بیماری قلبی را نیز مطرح کند. یا در سی تی اسکن، به دلیل عدم وجود درگیری ریوی یا آغاز نشدن آن، مشاهده‌ی نماهای اختصاصی بیماری کووید19 ناممکن باشد.
جواب منفی تست‌های آزمایشگاهی ممکن است احتمال خطا در آنها وجود داشته باشد، اما جواب مثبت انواع تست کرونا آزمایشگاهی قطعی می‌باشد و نشانه ابتلا به ویروس کرونا است. حتی در صورت نیاز می‌توانید توسط هماهنگی با تیم آزمایشگاه آزمایش در منزل هم انجام دهید.
سه روش مختلف انواع تست کرونا آزمایشگاهی برای تشخیص ابتلا به کروناویروس وجود دارد:
- تست آنتی بادی
- تست PCR (پی سی آر)
- تست rapid یا سریع
در این مقاله در مورد هر یک از این روش ها، نحوه‌ی انجام و چگونگی تفسیر آن ها توضیح داده خواهد شد.
تست آنتی بادی
یکی از انواع تست کرونا، تست آنتی بادی می‌باشد که در عوام به نام تست خون نیز مشهور است زیرا با خون گیری از بیمار همراهی دارد. بدن انسان در مقابل عوامل بیگانه مانند باکتری‌ها، ویروس‌ها و… برای دفاع از خود، تولید آنتی بادی یا پادتن می‌کند. این آنتی بادی‌ها اختصاصی هستند و شکل و عملکرد متفاوتی نسبت به سایر آنتی بادی‌ها دارند. سیستم ایمنی بدن انسان در مقابل ویروس کرونا نیز آنتی بادی تولید می‌کند. در ابتدای مواجهه یک نوع آنتی بادی که ایمونوگلوبین M یا به اختصار IgM نام دارد، تولید می‌شود که ایمنی کوتاه مدت می‌دهد و بعد از گذشت مدت کوتاهی مقدار آن کاهش می‌یابد. سپس در ادامه، سیستم ایمنی بدن برای ایمنی طولانی مدت، نوع دیگری آنتی بادی به نام ایمونوگلوبین G یا به اختصار IgG تولید می‌کند اما در همه‌ی انواع تست کرونا میزان آنتی‌بادی‌ها قابل تشخیص نیست و فقط با این آزمایش شما می‌توانید میزان آنتی‌بادی خودرا بررسی کنید.
باید توجه داشت که تست آنتی بادی در تمام افراد مبتلا مثبت نمی‌شود؛ به همین دلیل در انواع تست کرونا، روش تشخیص قطعی برای بیماری کووید19 نیست و بیشتر برای کارهای تحقیقاتی و همچنین سنجش میزان اثرگذاری واکسیناسیون استفاده می‌شود.
برای انجام آزمایش خون جهت تست میران آنتی‌بادی‌ها، به لینک قبل مراجعه کنید.
جواب آزمایش آنتی بادی ممکن است یکی از چهار حالت زیر باشد:
- هم IgM و هم IgG منفی باشند: در این صورت به طور قطع نمی توان گفت بیمار مبتلا نیست و یا دارای ایمنی در مقابل کروناویروس هست یا خیر. ممکن است بیمار تا کنون مبتلا نشده باشد یا از ابتلای او مدت زیادی گذشته باشد.
- IgM مثبت باشد و IgG منفی: این نتایج نشان می‌دهند فرد به تازگی مبتلا به کووید19 شده است و در بدن وی عفونت فعال وجود دارد و هنوز ایمنی طولانی مدت علیه بیماری شکل نگرفته است.
- IgM منفی و IgG مثبت باشد: این وضعیت نشان می دهد فرد در گذشته مبتلا به کووید19 شده و هم اکنون بیماری فعال ندارد و نسبت به این بیماری ایمن است.
- هم IgM و هم IgG مثبت باشند: از شروع بیماری مدت نه چندان کوتاهی گذشته است و علاوه بر ایمنی اولیه کوتاه مدت، ایمنی بلند مدت نیز علیه کووید19 شکل گرفته است.
تست PCR (پی سی آر)
تست PCR یکی‌دیگر از انواع تست کرونا می‌باشد که تقریبا بیشترین روش تشخیصی آزمایشگاهی است که بین عوام به نام‌های تست حلق و تست بینی هم کاربرد دارد. در این نوع تست کرونا، با استفاده از یک سوآپ از ته حلق یا انتهای بینی یا هردو که محل لانه گزینی ویروس کرونا هستند، نمونه تهیه می‌شود. سپس این نمونه درون دستگاه‌های مخصوصی قرار داده می‌شود و آلوده بودن این نمونه‌ها به ویروس کرونا را نشان خواهند داد. تست PCR اگر منفی باشد، رد کننده‌ی ابتلا به کووید19 نیست ولی در صورت مثبت بودن، ابتلا به ویروس قطعی است. لازم به ذکر است بسیاری از شرکت‌ها، ادارات، خطوط هواپیمایی و… تنها به این تست استناد می‌کنند. در بهترین آزمایشگاه شمال تهران این آزمایش انجام شده و در سریع‌ترین زمان ممکن پاسخگویی صورت می‌گیرد.
تست rapid (سریع)
تست rapid یا سریع نیز مانند تست PCR از ته حلق و بینی گرفته می شود ولی تفاوت آن این است که نمونه درون دستگاه قرار نمی‌گیرد و در زمان کوتاهی (حدود 15 تا 30 دقیقه) جواب تست و وضعیت ابتلا به بیماری کووید19 مشخص می‌شود. سوآپ تهیه شده از بینی یا حلق، درون محلول مخصوصی قرار داده می‌شود و سپس یک قطره از محلول درون نشانگر ریخته می‌شود(نشانگری مانند تست بیبی چک) و بر اساس خطوط ظاهر شده می‌توان ابتلا به کروناویروس را بررسی کرد. این تست در عین سریع بودن، دقت کافی را ندارد و جواب منفی آن رد کننده‌ی قطعی کووید19 نیست ولی مثبت بودن آن تشخیص را قطعی می‌کند. تست rapid یا سریع از داروخانه‌ها قابل تهیه است؛ همچنین در آزمایشگاه‌ها نیز قابل انجام است.
ویروس کرونا از شروع خود تا کنون جان بسیاری از انسان‌ها را گرفته است. مسئله‌ی پاندمی کووید19 تقریبا تمام کشورها را با مشکل جدی مواجه کرده است و همچنان برای بیماران زمینه‌ای و سالمندان خطرناک است؛ لذا آگاهی از ابتلا به این بیماری، عدم انتقال آن به دیگران و مصرف ویتامین سی برای افزایش ایمنی بدن حائز اهمیت است. ویروس کرونا از ابتدای شروع خود، جهش‌های مختلفی کرده‌است. این جهش‌ها هم موجب تغییر علائم بیماری و کشندگی آن می‌شود و هم بر ساختار خود ویروس تاثیر می‌گذارد که این تغییر ساختار سبب می‌شود تشخیص و شناسایی ویروس برای کیت‌های آزمایشگاهی ساخته شده برای جهش‌های قبلی قابل انجام نباشد. برای تشخیص هر جهش نیازمند کیت تشخیصی مخصوص همان جهش هستیم؛ لذا باید توجه شود که آزمایشگاه تشخیص طبی مجهز به جدیدترین کیت‌های تشخیصی بر اساس آخرین جهش ها باشد.
