انعقاد

منظور از انعقاد چیست؟

در آزمایشگاه تشخیص طبی، در بخش انعقاد فاکتور هایی که در فرآیند این پروسه دخالت دارند؛ مورد بررسی قرار می گیرند. منظور از انعقاد انجام عملی است که بدن به کمک آن جلو خونریزی را می ‌گیرد. هموستاز، نام دیگر انعقاد است. در این فرایند خون لخته می شود. پس از این که جراحتی در بدن به وجود آمد؛ خونریزی اتفاق می ‌افتد. بدن می ‌تواند این خونریزی را به کمک روش ‌های مختلفی مهار کند. فرآیند هموستاز مهم‌ ترین روشی است که بدن از طریق آن، جلوی خونریزی را می گیرد. در فرآیند هموستاز پروتئین های موجود در خون فعال شده و پس از یک سری از اتفاقات که در محل جراحت رخ می ‌دهد؛ گلبول های قرمز خون به یکدیگر متصل شده و خون لخته می شود. در نتیجه این لخته، خونریزی بند می آید.

بررسی فاکتور های هموستاز در چه بیماری هایی اهمیت دارد؟

در بخشی از آزمایشگاه تشخیص طبی که فاکتور های هموستاز مورد بررسی قرار می گیرند؛ بیماران مختلفی مراجعه می‌ کنند. بیماران مبتلا به هموفیلی از جمله مهم‌ ترین بیمارانی هستند که برای انجام آزمایش‌ های روتین باید به این بخش از آزمایشگاه تشخیص طبی مراجعه کنند. افرادی که بیماری هموفیلی دچار هستند به دلایلی، فرایند هموستاز آن ها دچار اختلال است و در نتیجه هنگام خونریزی، مانند افراد سالم پس از مدت زمان معمول خون آن ها بند نمی آید. این افراد باید در طول عمر خود، پیوسته زیر نظر پزشک باشند و وضعیت بدن آن ها و فاکتور های موجود در خونشان مورد بررسی قرار بگیرد؛ تا پزشک بتواند داروهای مناسب این افراد را تجویز کند. همچنین اگر در آزمایش هایی مشخص شود که فاکتورهای لخته شدن خون در بدن افزایش یافته، می توان با تجویز دارو‌ هایی از بروز سکته قلبی و مغزی تا حدودی جلوگیری کرد.‌

جلوگیری از سکته مغزی و قلبی در بخش انعقاد آزمایشگاه

به غیر از افراد هموفیلی که به بخش انعقاد در آزمایشگاه های تشخیص طبی مراجعه می کنند؛ افراد دیگری نیز هستند که برای انجام آزمایش های تجویز شده به این بخش می روند. فاکتور هایی که برای لخته شدن در خون وجود دارند، اگر کم شوند می ‌توانند سبب خونریزی در بدن شود. همچنین می توانند فرآیند لخته شدن خون و در نتیجه بند آمدن آن را مختل کنند. فاکتور های موجود در خون بدن انسان، باید در حد تعادل قرار داشته باشد. افزایش این فاکتورها نیز می تواند خطراتی را در پی داشته باشد. افزایش فاکتور های فرایند هموستاز، می تواند احتمال سکته قلبی و مغزی را در بدن انسان افزایش دهد. سکته قلبی و مغزی چیزی جز ایجاد لخته خون در قلب و مغز نیست. لخته شدن خون در این دو بخش مهم از بدن می ‌تواند آثار زیان باری برای انسان داشته باشد. حتی در شرایط بحرانی می تواند سبب مرگ نیز شود.

آزمایش های انجام شده در بخش انعقاد آزمایشگاه

آزمایش های مختلفی در بخش انعقاد انجام می‌ شود. این آزمایش ها مربوط به فاکتور هایی هستند که در مسیر لخته شدن خون نقش دارند. مسیر های مختلفی در بدن وجود دارند که در نهایت با همکاری هم سبب لخته شدن خون می شوند. در ادامه چند مورد از این آزمایش ها را بررسی می کنیم.

آزمایش PT

آزمایش PT یا زمان پروترومبین از جمله مهم ترین آزمایش هایی می باشد که برای بررسی مسیر هموستاز انجام می شود. اما معمولا به جای PT از نسبت INR استفاده می شود. این نسبت امکان مقایسه بیماران مختلف را با یکدیگر فراهم می کند. زمان PT در افراد مختلف بسته به دارو هایی که مصرف می کنند می تواند زیاد یا کم شود. مقدار INR نرمال در افراد مختلف ۱.۱ و زیر آن است. اگر بیماران از دارو استفاده کنند؛ پزشک با تجویز این آزمایش و بررسی نتایج، از تاثیر دارو اطمینان پیدا می کند.

انجام تست پروکونورتین در بخش انعقاد

فاکتور VII یا همان پروکونورتین یکی از فاکتور های مسیر انعقاد در بدن انسان می باشد. بررسی این فاکتور موجود در خون می تواند کمک بسیار زیادی به پزشکان برای تشخیص بیماری ها بکند. اگر این فاکتور از حد نرمال کم تر باشد؛ فرد می تواند مستعد خون ریزی های غیر طبیعی شود.‌ کمبود این فاکتور می تواند دلیل های مختلفی داشته باشد. بعضی از افراد به صورت مادرزادی این فاکتور را در بدن خود ندارند. اما سایر افراد ممکن است بر اثر بیماری های کبدی در تولید این فاکتور دچار مشکل شوند. همچنین کمبود ویتامین K در بدن نیز می‌ تواند سبب کم ساخته شدن این فاکتور بسیار مهم، در فرآیند لخته شدن خون شود.

سایر آزمایش های بخش انعقاد خون

معمولا در آزمایشگاه های تشخیص طبی، بخش انعقاد و بخش هماتولوژی یا خون شناسی با یکدیگر ادغام شدند. تست های مختلف بر اساس نمونه های گرفته شده از بیماران در این بخش از آزمایشگاه ها انجام می شود. به غیر از تست هایی که به آن ها اشاره شد؛ تست های بسیار زیادی هستند که در بخش انعقاد آزمایشگاه های تشخیص طبی انجام می شوند. هر یک از این تست ها می توانند به پزشکان کمک کنند تا دارو های مناسب بیماران را تجویز کنند. زیرا فاکتور های بسیار زیادی در عمل انعقاد نقش دارند. اگر هر یک از آن ها کمبود داشت باید داروی متناسب با همان فاکتور به بیمار تجویز شود؛ در غیر این صورت بیماری کنترل نخواهد شد. آزمایش PTT، آزمایش CT، آزمایش BT، تعیین گروه خونی و RH، تست فیبرینوژن از جمله آزمایش هایی هستند که به طور معمول درخواست می شوند. تست های تکمیلی تر نیز وجود دارند که در صورت نیاز و نظر پزشک برای بیماران انجام می شوند.